In artikel 10 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten is bepaald dat de paragraaf betreffende de lokale heffingen tenminste bevat:

• de geraamde inkomsten;

• het beleid ten aanzien van de lokale heffingen;

• een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen, waarin inzichtelijk wordt gemaakt:

  • hoe bij de berekening van de tarieven van heffingen, die hoogstens kostendekkend mogen zijn, wordt bewerkstelligd, zodanig dat de geraamde baten de ter zake geraamde lasten niet overschrijden;

  • wat de beleidsuitgangspunten zijn die ten grondslag liggen aan deze berekeningen en hoe deze uitgangspunten bij de tariefstelling worden gehanteerd;

• een aanduiding van de lokale lastendruk;

• de beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid.

1.1 Beleidsuitgangspunten

Belangrijkste uitgangspunten voor het gemeentelijk tarievenbeleid zijn:

• Het toepassen van een jaarlijkse indexering;

• Rekening houden met de areaaluitbreiding;

• Het daar waar mogelijk hanteren van maximale kostendekkendheid.

1.1.1 Indexering

In de Kadernota 2021 is als uitgangspunt neergelegd dat wordt uitgegaan van een index van 1,3% op inkomsten, 2,9% voor de gemeenschappelijke regelingen en 1,4% voor de uitgaven. De onroerende-zaak belasting voor woningen en niet-woningen, honden- en toeristenbelasting zullen alleen met de inflatiecorrectie voor inkomsten worden verhoogd. Voor de retributies (gemeentelijke diensten tegen betaling zoals de leges) geldt als uitgangspunt dat deze tarieven maximaal 100% kostendekkend zijn. Hierbij wordt rekening gehouden met de index op uitgaven van 1,4%. Voor de afvalstoffenheffing geldt de index op bijdrage aan gemeenschappelijke regelingen van 2,9%. Voor de rioolheffing heeft geen indexering plaatsgevonden in verband met de kostendekkendheid.

1.1.2 Areaaluitbreiding

De groei van het aantal woningen is voor 2022 vastgesteld op 400 woningen. Voor de onroerende-zaak belasting heeft dit ook tot gevolg dat de bouwgronden, die onder het niet-woningen tarief vallen, verder zullen afnemen. Het aantal woningen, inclusief de ondergrond worden voor het tarief onroerende-zaak belasting woningen aangeslagen.

1.2 Overzicht belastingen en heffingen

In de Gemeentewet en een aantal bijzondere wetten is geregeld welke heffingen (belastingen en retributies) de gemeente mag heffen.

In de gemeente Pijnacker-Nootdorp worden de volgende gemeentelijke heffingen geheven:

• onroerende-zaakbelastingen;

• afvalstoffenheffing;

• rioolheffing;

• hondenbelasting;

• toeristenbelasting;

• leges.

1.2.1. Geraamde opbrengsten belastingen 2022-2025

Onderstaande tabel en grafiek geven de geraamde opbrengsten voor de komende jaren weer.

Grafiek 1.2.1 Belastingopbrengsten 2022

1.3 Landelijke ontwikkelingen

1.3.1 Waarderen van woningen op gebruiksoppervlakte

Binnen de WOZ-administratie is het verplicht de gegevens uit de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) te gebruiken. Dit goldt echter niet voor de gebruiksoppervlakte. Woningen binnen de gemeente werden op dit moment nog gewaardeerd op basis van de inhoud. In september 2016 heeft de Waarderingskamer het besluit genomen dat, met een overgangstermijn van vijf jaar, alle woningen verplicht moeten worden gewaardeerd op basis van de gebruiksoppervlakte van de BAG. Het besluit van de Waarderingskamer om hierop over te gaan, sluit veel beter aan op de beschikbare openbare gegevens. Daarnaast is het in het kader van de samengestelde objecten registratie (SOR) een logische stap. Wij hebben inmiddels de WOZ-administratie op orde waardoor de waardering voor het belastingjaar 2022 op basis van de gebruiksoppervlakte uitgevoerd wordt.

1.3.2 Correspondentie via MijnOverheid

Al enkele jaren worden via de berichtenbox van MijnOverheid aanslagbiljetten verzonden. Inmiddels heeft ruim 43% van de belastingplichtigen zich hiervoor aangemeld. Zij ontvangen dus de aanslag gemeentelijke belastingen in de berichtenbox van MijnOverheid.

1.3.3 Benchmark woonlasten

Vanaf 2020 wordt jaarlijks een benchmark woonlasten uitgevoerd door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO). Deze benchmark is opgenomen in de Atlas van de lokale lasten 2021.

Uit de benchmark blijkt dat onze gemeente bij de hoogte van de gemeentelijke woonlasten voor een meerpersoonshuishouden voor een eigenaar-bewoner in 2021 op rangnummer 311 staat. Voor de huurder staat de gemeente Pijnacker-Nootdorp op rangnummer 361. Rangenummer 1 heeft de laagste woonlasten. Voor de woonlasten voor eigenaar-bewoners is het hoogste rangnummer 370, voor de huurders is dit 374. In onze gemeente zijn de woonlasten in 2021 met gemiddeld 3,59% gestegen ten opzichte van 2020. Landelijk ligt dit gemiddelde percentage op 5,1 %.

Ook de totale lokale lastendruk wordt jaarlijks door het COELO onderzocht. Hierbij worden de jaarlijkse gemeentelijke, provinciale en waterschapslasten bij elkaar opgeteld. Doordat zowel de provinciale als de waterschapslasten relatief hoog zijn, komt de gemeente Pijnacker-Nootdorp bij de vergelijking van de totale lokale lasten voor huishoudens in een huurwoning als duurste gemeente uit het onderzoek naar voren.

1.4 Belastingvoorstellen 2022

De tarieven voor de gemeentelijke belastingen en heffingen worden later dit jaar door de gemeenteraad vastgesteld. In het voorstel voor de tarieven wordt uitgebreid ingegaan op de diverse belastingen en heffingen. Onderstaand een samenvatting van de belangrijkste voorstellen:

1.4.1 Onroerende-zaakbelastingen (OZB)

Onder de naam OZB worden op basis van artikel 220 t/m 220h van de Gemeentewet drie belastingen geheven, namelijk:

1. OZB van de eigenaren van woningen;

2. OZB van de eigenaren van niet-woningen;

3. OZB van de gebruikers van niet-woningen.

De belasting wordt berekend naar een percentage van de WOZ-waarde, rekening houdend met vrijstellingen voor de heffing van de OZB. De WOZ-waarde wordt jaarlijks vastgesteld. Voor 2022 worden de onroerende zaken gewaardeerd naar waardepeildatum 1 januari 2021. De marktanalyse geeft aan dat de marktontwikkeling, zoals die bekend is op 1 juli 2021, voor woningen een waardestijging geeft van 7%. Voor niet-woningen blijkt dat er wederom sprake is van een waardedaling van gemiddeld 1,7%. De waardeontwikkeling is berekend ten opzichte van de waarden naar peildatum 1 januari 2020.

Er bestaat een relatie tussen de OZB en de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Eén van de maatstaven bij de verdeling van de algemene uitkering is de belastingcapaciteit. De belastingcapaciteit is gelijk aan de totale waarden waarover de gemeente OZB kan heffen, zowel voor woningen, als voor niet-woningen. Voor de gemeente Pijnacker-Nootdorp geldt dat 4,9% van de OZB-capaciteit (het verschil tussen de vastgestelde tarieven en de artikel 12 FvW norm) onbenut blijft. Landelijk is dit percentage 1,8% (bron: waarstaatjegemeente.nl).

1.4.1.1. Ondernemersfonds

In 2016 is besloten om het Ondernemersfonds Pijnacker-Nootdorp voort te zetten tot en met belastingjaar 2021. Daarom zijn de OZB-opbrengsten voor de niet-woningen voor belastingjaar 2022 niet verhoogd met een bijdrage voor het Ondernemersfonds. De evaluatie loopt nog. Mocht besloten worden het Ondernemersfonds voort te zetten, dan zal er een begrotingwijziging moeten plaatsvinden.

1.4.1.2 De tarieven

Bij het aanbieden van de voorstellen tot het vaststellen van de tarieven voor 2022 worden de tarieven berekend naar de op dat moment bekend zijnde waardeontwikkeling.

1.4.2 Afvalstoffenheffing

De afvalstoffenheffing wordt opgelegd aan degene die gebruik maakt van een perceel, waarvoor, als gevolg van artikel 10.11 van de Wet Milieubeheer, een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt. Door middel van de heffing van afvalstoffenheffing worden de kosten van het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval doorberekend aan de inwoners van de gemeente.

Voor de afvalstoffenheffing is een actueel overzicht gemaakt van de kosten die volgens de huidige inzichten en de methodiek van kostentoerekening mogen worden betrokken bij een kostendekkende tariefstelling afvalstoffenheffing. Hierbij is uitgegaan van de concept dienstverleningsovereenkomst met Avalex. In de Nota Lokale Heffingen heeft de raad bepaald dat bij het taakveld afvalinzameling wordt gestreefd naar een 100% kostendekkendheid. Wettelijk gezien mogen de baten de kosten niet overstijgen, dus is 100% kostendekkendheid het wettelijk maximum. Uitgaande van de door de VNG uitgebrachte notitie kostenonderbouwing afvalstoffenheffing is het model kostenonderbouwing als volgt:

Uitgangspunt van de gemeente Pijnacker-Nootdorp voor de inzameling van huishoudelijk afval is in principe volledige kostendekkendheid. Dit betekent dat alle begrote kosten in bovenstaand overzicht worden doorberekend aan de eindgebruiker. Bij vaststelling van de Begroting 2020 is door de raad een amendement aangenomen waarin besloten is tijdelijk een lagere kostendekkendheid toe te staan voor 2020 en 2021. Voor het onderdeel afvalstoffenheffing is gekozen om het tarief voor 2022 niet meer te laten stijgen dan met de inflatie. Hiervoor is € 200.000 opgenomen in de begroting.

De begrote opbrengst, kosten en kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing is als volgt:

1.4.3 Rioolheffing

De rioolheffing wordt geheven op grond van artikel 228a van de Gemeentewet. Rioolheffing is een bestemmingsbelasting en dient als bekostigingsinstrument van de gemeentelijke watertaken. Deze watertaken zijn het inzamelen, zuiveren en transporteren van huishoudelijk afvalwater, het inzamelen en transporteren van bedrijfsafvalwater en het inzamelen en verwerken van hemelwater. De kosten die hiervoor gemaakt worden, worden met de rioolheffing verhaald op de gebruikers van woningen en niet-woningen.
Het model kostenonderbouwing voor de rioolheffing is al volgt:

[1] De egalisatievoorziening rioleringen (art 44 , lid 2 BBV) wordt ingezet om de meerjarige uitgaven / opbrengsten op het product te egaliseren waarmee een gelijkmatige tariefontwikkeling wordt nagestreefd.

[2] Voor het baggeren van de watergangen is een beheerplan opgesteld. Hieruit blijkt dat de uit te voeren werkzaamheden hoofdzakelijk te maken hebben met doorstroming, berging, peilbeheer. De kosten worden voor 75% ten laste van het product riolering gebracht.

[3] De kosten voor het schoonhouden van wegen (veegkosten) dragen in belangrijke mate bij aan het onderhoud en de goede werking van de riolering. Er zijn nog geen metingen verricht naar de mate hiervan. Vooralsnog lijkt een bijdrage van tenminste 25% op het product riolering reëel.

[4] Onder ‘overhead’ worden hier o.a. verstaan de personele inzet op product rioolheffing vanuit de disciplines: financiën, DIA, KCC, administratie, onderzoek & advies, meldpunt wijkbeheer, communicatie/PR, behandeling bezwaren (handhaving en heffing), cursussen/bijeenkomstkosten, lidmaatschappen, abonnementen/literatuur, etc. Het overheadbedrag wordt jaarlijks berekend, hiervan wordt 75% toegerekend aan het product riolering.

Het tarief is een vast bedrag voor maximaal 400 m³ afgevoerd afvalwater. Van huishoudens wordt dit vaste bedrag geheven. Voor iedere 50 m³ afgevoerd afvalwater of een gedeelte daarvan boven 400 m³ geldt een opslag. Deze opslag geldt voor de zgn. grootverbruikers. In overeenstemming met het geldend Gemeentelijk RioleringsPlan 2018-2021 blijft het tarief voor 2022 onveranderd.

Ook voor de rioolheffing wordt in de begroting voor wat betreft de groei van het aantal objecten gerekend met het aantal bouwvergunningen van 2 jaar geleden (t-2).

De uitvoering van de gemeentelijke watertaken is vastgelegd in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). In mei 2018 is het GRP 2018-2021 vastgesteld. De begrote opbrengsten, kosten en kostendekkendheid is als volgt:

In verband met de kostendekkendheid is de opbrengst alleen met de areaaluitbreiding opgehoogd en heeft er geen inflatiecorrectie plaatsgevonden.

1.4.4 Hondenbelasting

De hondenbelasting wordt geheven op grond van artikel 226 van de Gemeentewet. De hondenbelasting is een algemene belasting. Dit houdt in dat de gemeente vrij is in de besteding van de opbrengst. Er hoeft geen relatie met de kosten te zijn. De hondenbelasting van Pijnacker-Nootdorp is een progressief tarief. Dit houdt in dat voor een tweede en derde hond een hoger tarief geldt dan voor een eerste hond.

In een motie d.d. 5 november 2019 heeft de raad het college opgeroepen de tarieven van de Hondenbelasting voor 2022 zodanig te verlagen dat de opbrengst van deze belasting wordt verlaagd met € 80.000. Deze motie is verwerkt waardoor de begrote opbrengst voor 2022 € 139.876 bedraagt.

1.4.4.1 Ontwikkelingen

Op 10 juni 2021 is in de Tweede Kamer het burgerinitiatief 'Stop de Hondenbelasting' behandeld. De motie van het Tweede Kamerlid De Korte is op 15 juni 2021 aangenomen. In de motie wordt verzocht de financiële gevolgen voor gemeenten van afschaffing van de hondenbelasting in kaart te brengen. Verzocht is de Kamer voor de behandeling van de begroting Binnelandse Zaken en Koningkrijksrelaties in het najaar van 2021 hierover te informeren.

1.4.5 Toeristenbelasting

Op grond van artikel 224 van de Gemeentewet wordt toeristenbelasting geheven van personen die verblijf houden binnen de gemeente en die niet als ingezetene in de Basisregistratie Personen (BRP) zijn ingeschreven. De aanslag wordt opgelegd aan degene die gelegenheid tot verblijf biedt. Voor 2022 is de opbrengst begroot op € 208.000.

1.4.6 Leges en kostendekkendheid van de leges

Leges worden op grond van artikel 229 van de Gemeentewet geheven ter zake van het genot van of vanwege het door gemeentebestuur verstrekte diensten. Deze diensten zijn zeer divers en zijn limitatief opgenomen in de legesverordening en in drie titels onderverdeeld, namelijk:

De diverse leges die worden geheven worden voor 2022 allereerst met de inflatiecorrectie voor uitgaven verhoogd. De tarieven die van rijkswege worden bepaald of gemaximeerd, zullen meer of minder dan deze correctie stijgen. Daarna wordt de kostendekkendheid berekend. Indien de kostendekkendheid meer is dan 100% worden de tarieven aangepast. Binnen titel 1 en titel 2 is kruissubsidiering toegestaan tussen de verschillende hoofdstukken.

1.4.6.1 Titel 1 Algemene Dienstverlening

De uitgangspunten voor de kostenonderbouwing voor de legesverordening, Titel 1 zijn als volgt:

De huidige kostendekkendheidspercentages van Titel 1, per hoofdstuk zijn als volgt:

In een motie d.d. 5 november 2019 heeft de raad het college opgeroepen vanaf 2022 geen kosten in rekening te brengen voor de verstrekking van (duplicaat) gehandicaptenparkeerkaarten of voor de verlenging van deze parkeerkaarten. Deze motie is verwerkt, waardoor de begrote opbrengst van de leges in hoofdstuk 14 met € 20.000 is verlaagd. Omdat er geen leges meer voor deze producten in rekening worden gebracht mogen ook de kosten niet meer meegenomen worden in de kostendekkendheidsberekening.

1.4.6.2 Titel 2 WABO

De inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (WKB) is op dit moment uitgesteld tot 1 juli 2022. De reden van het uitstel is, dat meer tijd nodig is om het Digitale Stelsel Omgevingswet opgeleverd, ingeregeld en stabiel werkend te krijgen.

Voor deze begroting is er van uitgegaan dat de Omgevingswet en de WKB in 2022 nog geen grote gevolgen voor de kosten en legesopbrengsten zullen hebben. De kostendekkenheid is berekend op basis van de bekende gegevens en de gerealiseerde cijfers van de afgelopen jaren. Er is gerekend met de gemiddelde areaaluitbreiding van 400 woningen voor 2022. Om alle omgevingsvergunningen te kunnen toetsen, verstrekken en toezicht te houden op de bouwactiviteiten is extra personeel nodig. Deze kosten maken ook onderdeel uit van de kostenberekening.

De uitgangspunten voor de kostenonderbouwing voor de legesverordening, Titel 2 zijn als volgt:

De kostendekkendheidspercentages van Titel 2, per hoofdstuk zijn als volgt:

1.4.6.3 Titel 3 Dienstverlening vallend onder de Europese Dienstenrichtlijn

De uitgangspunten voor de kostenonderbouwing voor de legesverordening, Titel 3 zijn als volgt:

De huidige kostendekkendheidspercentages van Titel 3, per hoofdstuk zijn als volgt:

1.5 Lokale lastendruk

Om de gemiddelde woonlasten in de gemeente te kunnen berekenen, wordt voor de OZB uitgegaan van de gemiddelde woningwaarde in de gemeente. In de gemeente Pijnacker-Nootdorp is de gemiddelde woningwaarde € 362.000 in 2021. De lastendruk bedraagt in 2021 voor een meerpersoonshuishouden € 925 (in 2020 € 896). Evenals voorgaande jaren wordt in het raadsvoorstel voor het vaststellen van de belastingtarieven nader ingegaan op de lokale lastendruk.

1.5.1 Woonlasten en tarieven in de regio

Voor de vergelijking van de woonlasten per huishouden van de gemeente Pijnacker-Nootdorp met die van de omliggende gemeenten is gebruik gemaakt van de gegevens, van waarstaatjegemeente.nl.

In onderstaand overzicht zijn de gemiddelde woonlasten per huishouden in 2021 weergegeven in de gemeente Pijnacker-Nootdorp en in de omliggende gemeenten. In de berekening van de woonlasten zijn meegenomen de onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Voorgaande jaren werden de gemiddelde woonlasten per inwoner in de tabel opgenomen. Deze informatie is echter niet meer beschikbaar.

De tarieven van de omliggende gemeenten zijn de volgende:

* De tarieven van de betreffende gemeenten zijn inclusief de genoemde opslag voor het ondernemersfonds.

1.6 Indicatoren

1.7 Kwijtscheldingsbeleid

In de gemeente Pijnacker-Nootdorp kan kwijtschelding worden verleend voor afvalstoffenheffing en rioolheffing als een belastingschuldige (particulier) financieel gezien niet in staat is om de belastingaanslag te betalen. Of een belastingschuldige in aanmerking komt voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding, wordt beoordeeld aan de hand van een inkomens- en een vermogenstoets op grond van door het Rijk vastgestelde normen. De daarbij te hanteren kosten van bestaan worden vastgesteld op 100% van de bijstandsnorm als bedoeld in artikel 1 van de Nadere regels kwijtschelding gemeentelijke en waterschapsbelastingen. Wanneer bij de beoordeling van een kwijtscheldingsverzoek blijkt dat de belastingschuldige geen betalingscapaciteit heeft, wordt kwijtschelding verleend.

Het aantal kwijtscheldingsverzoeken is ten opzichte van vorig jaar nagenoeg gelijk gebleven. Kwijtschelding dient volgens de wet te worden verleend op verzoek. Om de administratieve lastendruk te verlagen is een contract afgesloten bij Stichting Inlichtingenbureau. Dit is een informatieknooppunt voor gemeenten, ingesteld door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aan dit bureau wordt een bestand toegezonden. Het inlichtingenbureau voert op basis van de vastgestelde normen een controle uit op de inkomsten. Na een interne toets wordt dan bepaald of een belastingschuldige direct kwijtschelding kan worden verleend, zonder dat daarvoor een verzoek hoeft te worden ingediend.

De kosten voor kwijtschelding worden binnen de afvalstoffenheffing en de rioolheffing meegenomen in de berekening van de kostendekkendheid.

1.8 Perceptiekosten

Om belastingen te kunnen heffen en invorderen moeten kosten worden gemaakt. Deze kosten worden perceptiekosten genoemd. De perceptiekosten vormen een criterium om de interne doelmatigheid van de belastingheffing te meten. De perceptiekosten in 2022 bedragen 3,6%.