Lokale heffingen
In artikel 10 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten is bepaald dat de paragraaf betreffende de lokale heffingen tenminste bevat:
de geraamde inkomsten;
het beleid ten aanzien van de lokale heffingen;
een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen, waarin inzichtelijk wordt gemaakt:
hoe bij de berekening van de tarieven van heffingen, die hoogstens kostendekkend mogen zijn, wordt bewerkstelligd, zodanig dat de geraamde baten de ter zake geraamde lasten niet overschrijden;
wat de beleidsuitgangspunten zijn die ten grondslag liggen aan deze berekeningen en hoe deze uitgangspunten bij de tariefstelling worden gehanteerd;
een aanduiding van de lokale lastendruk;
de beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid.
1.1 Beleidsuitgangspunten
Belangrijkste uitgangspunten voor het gemeentelijk tarievenbeleid zijn:
De Nota Lokale Heffingen;
Het toepassen van een jaarlijkse indexering;
Rekening houden met de areaaluitbreiding;
Het daar waar mogelijk hanteren van maximale kostendekkendheid.
1.1.1 Indexering
In de Kadernota 2023 is als uitgangspunt neergelegd dat wordt uitgegaan van een index van 1,3% op inkomsten en 3,9% voor de uitgaven. Voor de onroerende-zaak belasting voor woningen en niet-woningen wordt voor 2024 de prijsindex van het CPB van 3,8% gehanteerd, conform Raming concept Macro economische verkenning 2024 van augustus 2023. Voor de retributies (gemeentelijke diensten tegen betaling zoals de leges) geldt als uitgangspunt dat deze tarieven maximaal 100% kostendekkend zijn. Hierbij wordt rekening gehouden met de index op uitgaven van 3,9%.
Bij de jaarafsluiting 2022 was het taakveld afvalinzameling nagenoeg kostendekkend. Vanaf 2023 zijn de kosten echter sterk gestegen. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn een nieuwe Cao (+10%) en hogere kosten voor materialen en diensten (+6%). Hierdoor is de DVO-bijdrage aan Avalex met ruim 6% is verhoogd. Om deze hogere lasten af te dekken wordt het tarief voor Afvalstoffenheffing verhoogd met 6,5%. Voor een meerpersoonshuishouden betekent dit een stijging van € 24,89.
Sinds de vaststelling van het GRP 2022-2025 is de rekenrente voor de gemeentelijk begroting verlaagd van 1,5% naar 0,5%. Daarnaast heeft de vertraagde uitvoering van investeringen op rioleringen een positief effect op de kapitaallasten. Deze ontwikkeling hebben tot gevolg dat het tarief voor rioolheffing met 11% kan worden verlaagd. Dit betekent een daling van het tarief met € 24,20.
1.1.2 Areaaluitbreiding
De groei van het aantal woningen is voor 2024 vastgesteld op 352 woningen. Voor de onroerende-zaak belasting heeft dit ook tot gevolg dat de bouwgronden, die onder het niet-woningen tarief vallen, verder zullen afnemen. Het aantal woningen, inclusief de ondergrond worden voor het tarief onroerende-zaak belasting woningen aangeslagen.
1.2 Overzicht belastingen en heffingen
In de Gemeentewet en een aantal bijzondere wetten is geregeld welke heffingen (belastingen en retributies) de gemeente mag heffen.
In de gemeente Pijnacker-Nootdorp worden de volgende gemeentelijke heffingen geheven:
onroerende-zaakbelastingen;
afvalstoffenheffing;
rioolheffing;
toeristenbelasting;
leges.
1.2.1. Geraamde opbrengsten belastingen 2024-2027
Onderstaande tabel en grafiek geven de geraamde opbrengsten voor de komende jaren weer.
Tabel 1.2.1 Geraamde opbrengsten | ||||
---|---|---|---|---|
bedragen * € 1.000 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
OZB eigendom woningen | 7.872 | 8.094 | 8.322 | 8.557 |
OZB eigendom niet-woningen | 2.148 | 2.173 | 2.197 | 1.956 |
OZB gebruik niet-woningen | 1.354 | 1.369 | 1.385 | 1.227 |
Leges | 2.751 | 2.751 | 2.751 | 2.751 |
Afvalstoffenheffing | 8.475 | 8.475 | 8.475 | 8.475 |
Rioolheffing | 4.695 | 4.766 | 4.838 | 4.910 |
Hondenbelasting | 0 | 0 | 154 | 154 |
Toeristenbelasting | 213 | 216 | 219 | 222 |
Totale opbrengst | 27.508 | 27.844 | 28.341 | 28.252 |
Grafiek 1.2.1 Belastingopbrengsten 2024
1.3 Landelijke ontwikkelingen
1.3.1 Veel bezwaren tegen beschikkingen WOZ-waarde
Jaarlijks stelt de gemeente ruim 24.000 WOZ-waarden vast door middel van het verzenden van de aanslagen gemeentelijke belastingen waarop de WOZ-beschikking is vermeld. Via de digitale belastingbalie worden de taxatieverslagen beschikbaar gesteld. In de periode van 6 weken na het verzenden van de beschikkingen hebben de medewerkers in totaal ruim 500 inwoners gesproken over de vastgestelde WOZ-waarde.
In het eerste kwartaal van 2023 zijn gemeenten en samenwerkingsverbanden geconfronteerd met een enorme stijging van het aantal bezwaren tegen de vastgestelde WOZ-waarden. Landelijk is dit bijna 300% van het aantal bezwaren die in 2022 zijn ingediend. De oorzaak hiervan moet worden gezocht in de stijgende vastgoedmarkt. Maar ook het gebrek aan vertrouwen in de overheid en de bedrijven die mensen aansporen een machtiging af te geven om namens hen bezwaar in te dienen blijkt hier ook een belangrijke rol te spelen. In de jaren 2021 en 2022 werd in onze gemeente tegen ongeveer 450 WOZ-beschikkingen bezwaar aangetekend. In 2023 zijn tot het moment van het opmaken van deze begroting ruim 1.300 bezwaren ontvangen. Deze stijging ligt in lijn met het landelijke beeld. Ruim 97% van deze bezwaren betreffen woningen. Ongeveer de helft van deze bezwaren zijn ingediend door bedrijven die het indienen van bezwaar tegen de WOZ-waarden als hun kern activiteit hebben. Indien een bezwaar wordt toegekend verbeuren deze bedrijven de proceskostenvergoeding op grond van de AWB. Dit is gemiddeld € 750,- per bezwaarschrift. De stijging van de kosten die gepaard gaan met de behandeling van deze bezwaarschriften wordt gedekt uit de hogere begrote opbrengst OZB.
1.3.2 Omgevingswet en Wet Kwaliteitsborging bouw
Op 14 maart 2023 heeft de Eerste Kamer besloten dat de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking zal treden. Als gevolg hiervan treedt ook de Wet Kwaliteitsborging Bouw (WKB) in werking. Bij het onderdeel 'Leges' gaan wij hier verder op in.
1.3.3 Correspondentie via MijnOverheid
Al enkele jaren worden via de berichtenbox van MijnOverheid aanslagbiljetten verzonden. Inmiddels heeft ruim 45% (2022: 44%) van de belastingplichtigen zich hiervoor aangemeld. Zij ontvangen dus de aanslag gemeentelijke belastingen in de berichtenbox van MijnOverheid.
1.3.4 Benchmark woonlasten
Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) voert jaarlijks een benchmark woonlasten uit. Deze benchmark is opgenomen in de Atlas van de lokale lasten 2023.
Uit de benchmark blijkt dat onze gemeente bij de hoogte van de gemeentelijke woonlasten voor een meerpersoonshuishouden voor een eigenaar-bewoner in 2023 op rangnummer 233 (2022: 249) staat. Voor de huurder staat de gemeente Pijnacker-Nootdorp op rangnummer 324 (2022: 334). Rangnummer 1 heeft de laagste woonlasten. Met name door de verlaging van de rioolheffing zijn de woonlasten in 2023 nagenoeg gelijk gebleven aan die van 2022. De woonlasten in 2023 zijn met gemiddeld 0,001% gestegen voor de eigenaar-bewoner ten opzichte van 2022. Voor de huurder zijn de woonlasten licht gedaald met 0,1%. Landelijk ligt dit gemiddelde percentage op 4,8% voor eigenaar-bewoner en 3,2% voor de huurder.
1.4 Belastingvoorstellen 2024
De tarieven voor de gemeentelijke belastingen en heffingen worden later dit jaar door de gemeenteraad vastgesteld. In het voorstel voor de tarieven wordt uitgebreid ingegaan op de diverse belastingen en heffingen. Onderstaand een samenvatting van de belangrijkste voorstellen.
1.4.1 Onroerende-zaakbelastingen (OZB)
Onder de naam OZB worden op basis van artikel 220 t/m 220h van de Gemeentewet drie belastingen geheven, namelijk:
OZB van de eigenaren van woningen;
OZB van de eigenaren van niet-woningen;
OZB van de gebruikers van niet-woningen.
De belasting wordt berekend naar een percentage van de WOZ-waarde, rekening houdend met vrijstellingen voor de heffing van de OZB. De WOZ-waarde wordt jaarlijks vastgesteld. Voor 2024 worden de onroerende zaken gewaardeerd naar waardepeildatum 1 januari 2023. De marktanalyse geeft aan dat de marktprijzen, zoals die bekend zijn op 1 juli 2023, voor woningen een lichte stijging vertonen ten opzichte van vorig jaar. Voor niet-woningen blijkt dat er gemiddeld sprake is van een lichte waardedaling. De waardeontwikkeling is berekend ten opzichte van de waarden naar peildatum 1 januari 2022.
Voor de begrote opbrengst is uitgegaan van de prijsindex van het CPB van 3,8%, conform Raming concept Macro economische verkenning 2024 van augustus 2023 en een areaal-uitbreiding van 1,5% (352 woningen).
Er bestaat een relatie tussen de OZB en de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Eén van de maatstaven bij de verdeling van de algemene uitkering is de belastingcapaciteit. De belastingcapaciteit is gelijk aan de totale waarden waarover de gemeente OZB kan heffen, zowel voor woningen, als voor niet-woningen. Voor de gemeente Pijnacker-Nootdorp geldt dat 5,0 % van de OZB-capaciteit (het verschil tussen de vastgestelde tarieven en de artikel 12 FvW norm) onbenut blijft. Landelijk is dit percentage 1,8% (bron: waarstaatjegemeente.nl).
1.4.1.1. Ondernemersfonds
Tijdens de openbare vergadering van 25 november 2021 heeft de raad besloten tot het verlengen van het Ondernemersfonds Pijnacker-Nootdorp met een periode van 5 jaar. Hiervoor worden de tarieven van de OZB op niet-woningen in de jaren 2022 tot en met 2026 verhoogd met 0,03% voor de eigenaren en 0,02% voor de gebruikers (€ 50,- per € 100.000,- van de heffingsgrondslag OZB. De gerealiseerde meeropbrengst, verminderd met de kosten van de OZB-verhoging op gemeentelijke panden, wordt jaarlijks als subsidie uitgekeerd aan de Stichting Ondernemersfonds Pijnacker-Nootdorp.
1.4.1.2 De tarieven
Bij het aanbieden van de voorstellen tot het vaststellen van de tarieven voor 2024 worden de tarieven berekend naar de op dat moment bekend zijnde waardeontwikkeling.
1.4.2 Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing wordt opgelegd aan degene die gebruik maakt van een perceel, waarvoor, als gevolg van artikel 10.11 van de Wet Milieubeheer, een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt. Door middel van de heffing van afvalstoffenheffing worden de kosten van het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval doorberekend aan de inwoners van de gemeente.
Voor de afvalstoffenheffing is een actueel overzicht gemaakt van de kosten die volgens de huidige inzichten en de methodiek van kostentoerekening mogen worden betrokken bij een kostendekkende tariefstelling afvalstoffenheffing. Hierbij is uitgegaan van de concept dienstverleningsovereenkomst met Avalex. In de Nota Lokale Heffingen heeft de raad bepaald dat bij het taakveld afvalinzameling wordt gestreefd naar een 100% kostendekkendheid. Wettelijk gezien mogen de baten de kosten niet overstijgen, dus is 100% kostendekkendheid het wettelijk maximum. Uitgaande van de door de VNG uitgebrachte notitie kostenonderbouwing afvalstoffenheffing is het model kostenonderbouwing als volgt:
Tabel 1.4.2 Model kostenonderbouwing afvalstoffenheffing | ||
---|---|---|
Onderdeel | Activiteit | Toerekening |
Inzameling | DVO Avalex | 100% |
Exploitatie inzamelmiddelen | 100% | |
Straatvegen | 25% | |
Straatreiniging | 25% | |
Beleid | Personele kosten | 100% |
Perceptiekosten directe kosten | 100% | |
Perceptiekosten uren | 100% | |
Onderzoek en advies | 100% | |
Overig | BTW verrekening | max € 1,1 mln |
Kwijtscheldingen | 100% | |
Overhead | 100% |
Vanaf 2023 wordt de subsidie van Nedvang voor het gescheiden inzamelen vergoed aan Avalex in plaats van de gemeente. Dit heeft tot gevolg dat de opbrengsten vanaf 2023 in de begroting van Avalex worden opgenomen in plaats van de gemeentelijke begroting. Op het taakveld afval worden hierdoor de begrote inkomsten van € 110.000 afgeraamd maar vallen de lasten (DVO Avalex) ook lager uit. Na actualisatie van de inkomsten met 1,5% areaal en 6,5% inflatie komt de kostendekkendheid voor 2024 uit op 99,5%.
De begrote opbrengst, kosten en kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing is als volgt:
Tabel 1.4.2.a Overzicht begroting afvalstoffenheffing | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
(bedragen x € 1.000) | directe kosten loon & mat. | directe kosten afdrachten | indir. kosten loonkosten | overige bijdrage | Netto opbrengsten | Kosten-dekkendheid |
Afvalstoffenheffing | 1.519 | 6.910 | 214 | 123 | 8.475 | 99,5% |
1.4.3 Rioolheffing
De rioolheffing wordt geheven op grond van artikel 228a van de Gemeentewet. Rioolheffing is een bestemmingsbelasting en dient als bekostigingsinstrument van de gemeentelijke watertaken. Deze watertaken zijn het inzamelen, zuiveren en transporteren van huishoudelijk afvalwater, het inzamelen en transporteren van bedrijfsafvalwater en het inzamelen en verwerken van hemelwater. De kosten die hiervoor gemaakt worden, worden met de rioolheffing verhaald op de gebruikers van woningen en niet-woningen.
Het model kostenonderbouwing voor de rioolheffing is al volgt:
Tabel 1.4.3 Model kostenonderbouwing rioolheffing | |||
---|---|---|---|
Onderdeel | Toerekenen | Rekenkundig of zakelijk | Toelichting |
Riolering algemeen | 100% | R | |
Hoofdgemalen | 100% | R | |
Rioolgemalen | 100% | R | |
Vrijverval riolering | 100% | R | |
Drukriolering | 100% | R | |
Reparaties drukriolering | 100% | R | |
Grondwater | 100% | R | |
Lasten rioolheffingen | 100% | R | |
BTW exploitatie | 100% | R | |
BTW investeringen | max €250.000 | R | |
Kwijtscheldingen | 100% | R | |
Voorziening riolering | 100% | R | [1] |
Voorziening baggeren | 75% | Z | [2] |
Straatvegen | 25% | Z | [3] |
Overhead | 75% | Z | [4] |
[1] De egalisatievoorziening rioleringen (art 44 , lid 2 BBV) wordt ingezet om de meerjarige uitgaven / opbrengsten op het product te egaliseren waarmee een gelijkmatige tariefontwikkeling wordt nagestreefd.
[2] Voor het baggeren van de watergangen is een beheerplan opgesteld. Hieruit blijkt dat de uit te voeren werkzaamheden hoofdzakelijk te maken hebben met doorstroming, berging en peilbeheer. De kosten worden voor 75% ten laste van het product riolering gebracht.
[3] De kosten voor het schoonhouden van wegen (veegkosten) dragen in belangrijke mate bij aan het onderhoud en de goede werking van de riolering. Er zijn nog geen metingen verricht naar de mate hiervan. Vooralsnog is een bijdrage van tenminste 25% op het product riolering reëel.
[4] Onder ‘overhead’ worden hier o.a. verstaan de personele inzet op product rioolheffing vanuit de disciplines: financiën, IDV, KCC, administratie, onderzoek & advies, meldpunt wijkbeheer, communicatie/PR, behandeling bezwaren (handhaving en heffing), cursussen/bijeenkomstkosten, lidmaatschappen, abonnementen/literatuur, etc. Het overheadbedrag wordt jaarlijks berekend, hiervan wordt 75% toegerekend aan het product riolering.
Ook voor de rioolheffing wordt in de begroting voor wat betreft de groei van het aantal objecten gerekend met het aantal bouwvergunningen van 2 jaar geleden (t-2).
De uitvoering van de gemeentelijke watertaken is vastgelegd in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). In februari 2022 is het GRP 2022-2025 vastgesteld.
Het tarief is een vast bedrag voor maximaal 400 m³ afgevoerd afvalwater. Van huishoudens wordt dit vaste bedrag geheven. Voor iedere 50 m³ afgevoerd afvalwater of een gedeelte daarvan boven 400 m³ geldt een opslag. Deze opslag geldt voor de zgn. grootverbruikers.
De begrote opbrengsten, kosten en kostendekkendheid is als volgt:
Tabel 1.4.3.a Overzicht begroting rioolheffing | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
(bedragen x € 1.000) | Directe kosten loon & mat. | Directe kosten afdrachten | Indir. kosten loonkosten | overige bijdrage | Opbrengsten | Kosten-dekkendhei | |
Rioolheffing | 3.785 | 599 | 332 | 20 | 4.696 | 100% |
1.4.4 Hondenbelasting
Tijdens de behandeling van de Kadernota 2022 op 7 juli 2022 heeft de Raad een motie (M3) ingediend ter afschaffing van de hondenbelasting voor de periode 2023, 2024 en 2025. Het college heeft besloten aan deze motie gevolg te geven, waardoor er in deze begroting geen opbrengst hondenbelasting is opgenomen. In de motie is tevens opgenomen dat in de Kadernota 2025 moet worden besloten of voor 2026 en verder de hondenbelasting eveneens moet worden afgeschaft. In deze begroting zijn de opbrengsten voor 2026 en 2027 meegenomen.
1.4.5 Toeristenbelasting
Op grond van artikel 224 van de Gemeentewet wordt toeristenbelasting geheven van personen die verblijf houden binnen de gemeente en die niet als ingezetene in de Basisregistratie Personen (BRP) zijn ingeschreven. De aanslag wordt opgelegd aan degene die gelegenheid tot verblijf biedt. Voor 2024 is de opbrengst begroot op € 213.000.
1.4.6 Leges en kostendekkendheid van de leges
Leges worden op grond van artikel 229 van de Gemeentewet geheven ter zake van het genot van of vanwege het door gemeentebestuur verstrekte diensten. Deze diensten zijn zeer divers en zijn limitatief opgenomen in de legesverordening en in drie titels onderverdeeld, namelijk:
Tabel 1.4.6 Legesverordening | |
---|---|
Titel 1 | Algemene dienstverlening |
Titel 2 | Dienstverlening en besluiten in het kader van de Omgevingswet |
Titel 3 | Dienstverlening vallend onder de Europese dienstenrichtlijn en niet vallen onder titel 2 |
De diverse leges die worden geheven worden voor 2024 allereerst met de inflatiecorrectie voor uitgaven verhoogd. De tarieven die van rijkswege worden bepaald of gemaximeerd, zullen meer of minder dan deze correctie stijgen. Daarna wordt de kostendekkendheid berekend. Indien de kostendekkendheid meer is dan 100% worden de tarieven aangepast. Binnen titel 1 en titel 2 is kruissubsidiering toegestaan tussen de verschillende hoofdstukken.
1.4.6.1 Titel 1 Algemene Dienstverlening
De uitgangspunten voor de kostenonderbouwing voor de legesverordening, Titel 1 zijn als volgt:
Tabel 1.4.6.1 Model leges titel 1, hoofdstuk 1 tot en met 4 | ||
---|---|---|
Onderdeel | Toerekening | |
Personeelskosten: | Receptie | 65% |
Administratie | 90% | |
Burgerlijke Stand | 90% | |
Balie burgerzaken | 90% | |
Callcenter | 43% | |
Inhuur | 100% | |
Beheerder E-loket | 80% | |
Medewerker belastingen/leges | 10% | |
Applicatie Beheer | 80% | |
Kennisbeheer | 40% | |
Afdracht rijkskosten | 100% | |
Materiaal en productkosten | 100% |
Tabel 1.4.6.1 a Model kostenonderbouwing leges titel 1 hoofdstuk 5 tot en met 15 | ||
---|---|---|
Onderdeel | Toerekening | |
Personeelskosten | Gemiddelde uren per product | 100% |
Materiaalkosten | 100% |
De huidige kostendekkendheidspercentages van Titel 1, per hoofdstuk zijn als volgt:
Tabel 1.4.6.1.b Kostendekkendendheid Leges Titel 1 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Titel 1 Algemene dienstverlening (bedragen x € 1) | Lasten | Baten | Kostendekkendheid | ||
hoofdstuk | 1 | Burgerlijke stand | 44.949 | 37.490 | 83,41% |
hoofdstuk | 2 | Reisdocumenten | 344.581 | 330.593 | 95,94% |
hoofdstuk | 3 | Rijbewijzen | 223.702 | 206.060 | 92,11% |
hoofdstuk | 4 | Verstrekkingen uit de Basisregistratiepersonen | 12.728 | 11.024 | 86,61% |
hoofdstuk | 5 | Vervallen | 0 | 0 | 0 |
hoofdstuk | 6 | Vastgoedinformatie | 0 | 0 | 0 |
hoofdstuk | 7 | Overige publiekszaken | 19.329 | 17.533 | 90,71% |
hoofdstuk | 8 | Gemeentearchief | 0 | 0 | 0 |
hoofdstuk | 9 | Huisvestingswet | 3.530 | 3.224 | 91,33% |
hoofdstuk | 10 | Leegstandwet | 0 | 0 | 0 |
hoofdstuk | 11 | Vervallen | 0 | 0 | 0 |
hoofdstuk | 12 | Kansspelen | 68 | 57 | 83,82% |
hoofdstuk | 13 | Telecommunicatie | 39.390 | 26.663 | 67,69% |
hoofdstuk | 14 | Verkeer en vervoer | 29.840 | 28.704 | 96,19% |
hoofdstuk | 15 | Diversen | 2.315 | 2.030 | 87,69% |
Kostendekking Titel 1 | 720.432 | 663.378 | 92,08% |
1.4.6.2 Titel 2 WABO
De Eerste Kamer heeft op 14 maart 2023 besloten dat de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking treed. Hiermee treed ook de Wet kwalitietsborging voor het bouwen (WKB) op 1 januari 2014 in werking.
Om een zo duidelijk mogelijk beeld te krijgen van de gevolgen volgt hier een gedeelte uit een diepte-interview met Jan-Willem de Joode, beleidsmedewerker Belastingzaken bij de VNG gepubliceerd op 24 juni 2022:
Verandert er veel rondom leges? Die worden nu ook geheven immers?
Leges worden nu ook geheven, maar de Omgevingswet kan toch wel worden aangemerkt als een systeemwijziging. Als de wetgeving over (omgevings)vergunningen verandert, heeft dit gevolgen voor de legesverordening. En aangezien de Omgevingswet en bijbehorende AMvB’s en invoeringswetgeving omvangrijk is, is het een hele puzzel om een goed beeld te krijgen van de vergunningplichtige activiteiten waarvoor leges geheven kunnen worden.
Wet Kwaliteitsborging
Bij de bouwactiviteiten verandert er veel. Tegelijkertijd met de Omgevingswet treedt de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking. Voor bouwwerken die vallen onder (vooralsnog) gevolgklasse 1 geldt straks dat de bouwtechnische toets door een private kwaliteitsborger wordt gedaan, met meldingen aan de gemeente.
De gemeente heeft daar dus nog wel een taak die kosten oproept, maar kan die niet via leges verhalen. In die gevallen rest voor gemeenten nog de ruimtelijke toets, waarvoor ook een omgevingsvergunning nodig is op grond van de bruidsschat. Totdat gemeenten een eigen regeling in het omgevingsplan hebben opgenomen, met als mogelijkheid dat zij algemene regels stellen met eventueel meldplicht, dat dan weer tot gevolg heeft dat geen leges kunnen worden geheven.
Meldingsplicht
Ook worden meer activiteiten meldingsplichtig of vergunningvrij, waardoor legesderving optreedt. Het is best wel merkwaardig te noemen dat de gemeente geen leges kan heffen voor het in behandeling nemen van een melding, nu daarop nog wel een toetsing moet plaatsvinden. Legesheffing voor meldingen is niet mogelijk, omdat het in behandeling nemen van meldingen niet als dienstverlening wordt beschouwd.
Onder de gevolgklasse 1 vallen bouwwerken zoals grondgebonden woningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen. Aangezien een belangrijk deel van de leges-plichtige werkzaamheden en dus de leges-inkomsten volgen uit de areaaluitbreiding van de grondgebonden woningen heeft de inwerkingtreding van de wet gevolgen voor de leges componenten.
Op het moment van het opmaken van deze stukken zijn de financiele gevolgen nog onduidelijk. In 2022 is door het Rijk toegezegd dat gemeenten een financiele vergoeding krijgen voor de invoering van de Omgevingswet. Gemeenten hebben de VNG opgeroepen om het Rijk te verzoeken vóór 1 juli 2023 te bevestigen dat deze toezegging ook daadwerkelijk beschikbaar wordt gesteld in het Gemeentefonds. Tot op heden is er nog steeds geen duidelijkheid.
Daarom stellen wij voor wat betreft de leges inzake de fysieke leefomgeving/omgevingsvergunningen het volgende voor:
Voor de kostendekkendheid berekening van de leges gebruiken wij dezelfde systematiek als voorgaande jaren;
De personeelskosten die onder de leges vallen worden met 30% verlaagd omdat de verwachting is dat de werkzaamheden die via de leges kunnen worden verhaald 30% minder zullen zijn;
In de risico-paragraaf is een bedrag van maximaal € 1.000.000 opgenomen in verband met de invoering van de Omgevingswet en de WKB.
Bij de kadernota 2024 wordt uw raad geinformeerd naar de stand van zaken en de gevolgen van de op dat moment bekend zijnde besluiten cq informatie.
Het begroten van de werkzaamheden en de daarmee verbonden legeskosten en -inkomsten voor de activiteit bouwen hebben wij zo goed mogelijk geprobeerd in te schatten met gebruikmaking van de gegevens van de afgelopen drie jaren en de prognose van de areaaluitbreiding.
De uitgangspunten voor de kostenonderbouwing voor de legesverordening, Titel 2 zijn als volgt:
Tabel 1.4.6.2 Model kostenonderbouwing leges titel 2 | ||
---|---|---|
Onderdeel | Omschrijving | Toerekening |
Personeelskosten | ODH | 10% |
Accountteam | 10% | |
Plantoetsers * | 70% | |
Applicatiebeheerder * | 70% | |
Administratieve ondersteuning * | 70% | |
Teamleider Ruimte | 50% | |
Informatie WABO | 100% | |
Behandeling principeverzoeken | 25% | |
Inhuur | 100% | |
Toezichthouders | 70% | |
Ontheffingen/Vergunningverlening | 90% | |
Aanlegvergunningen | 100% | |
Bezwaar/beroep | 0% | |
Straatnaamgeving | 35% | |
Bestemmingsplanwijzigingen op verzoek | 100% | |
Belastingen | 6% | |
Overige kosten | Adviezen/onderzoek derden | 100% |
Brandweer conform begroting VRH | 100% | |
Overige goederen en diensten | 100% | |
Welstandscommissie | 100% |
* Voor 2024 en verder aangepast van 100% naar 70%.
De kostendekkendheidspercentages van Titel 2, per hoofdstuk zijn als volgt:
Tabel 1.4.6.2.a Kostendekkendheid Leges Titel 2 | |||||
---|---|---|---|---|---|
Titel 2 Dienstverlening vallend onder Fysieke leefomgeving / omgevingsvergunning(bedragen x € 1) | Lasten | Baten | Kostendekking | ||
Kostendekking Titel 2 | € 2.073.723 | € 2.028.953 | 97,84% |
1.4.6.3 Titel 3 Dienstverlening vallend onder de Europese Dienstenrichtlijn
De uitgangspunten voor de kostenonderbouwing voor de legesverordening, Titel 3 zijn als volgt:
Tabel 1.4.6.3 Model kostenonderbouwing leges Titel 3 | ||
---|---|---|
Onderdeel | Toerekening | |
Personeelskosten | Gemiddelde uren per product | 100% |
Materiaalkosten | 100% |
De huidige kostendekkendheidspercentages van Titel 3, per hoofdstuk zijn als volgt:
Tabel 1.4.6.3.a Titel 3 Europese dienstenrichtlijn | Lasten | Baten | Kostendekkendheid | ||
---|---|---|---|---|---|
hoofdstuk | 1 | Horeca | 11.920 | 7.073 | 59,34% |
hoofdstuk | 2 | Organiseren evenementen of markten | 7.470 | 6.138 | 82,17% |
hoofdstuk | 3/4 | Markt- en standplaatsgelden | 48.171 | 43.085 | 89,44% |
hoofdstuk | 5 | Prostitutiebedrijven | 0 | 0 | 0 |
hoofdstuk | 6 | Huisvesting | 1.356 | 1.146 | 84,51% |
hoofdstuk | 5 | In deze titel niet benoemde vergunning, ontheffing of andere beschikking | 2.292 | 1.310 | 57,16% |
Kostendekking Titel 3 | 71.209 | 58.752 | 82,51% |
1.5 Lokale lastendruk
Om de gemiddelde woonlasten in de gemeente te kunnen berekenen, wordt voor de OZB uitgegaan van de gemiddelde woningwaarde in de gemeente. In de gemeente Pijnacker-Nootdorp is de gemiddelde woningwaarde € 481.000 in 2023. De lastendruk bedraagt in 2023 voor een meerpersoonshuishouden € 953. Evenals voorgaande jaren wordt in het raadsvoorstel voor het vaststellen van de belastingtarieven nader ingegaan op de lokale lastendruk.
1.5.1 Woonlasten en tarieven in de regio
Voor de vergelijking van de woonlasten per huishouden van de gemeente Pijnacker-Nootdorp met die van de omliggende gemeenten is gebruik gemaakt van de gegevens, van waarstaatjegemeente.nl.
In onderstaand overzicht zijn de gemiddelde woonlasten per huishouden in 2023 weergegeven in de gemeente Pijnacker-Nootdorp en in de omliggende gemeenten. In de berekening van de woonlasten zijn meegenomen de onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Voorgaande jaren werden de gemiddelde woonlasten per inwoner in de tabel opgenomen. Deze informatie is echter niet meer beschikbaar.
Tabel 1.5.1* | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Woonlasten in de regio 2022 | Gemiddelde WOZ-waarde | Gemiddelde OZB per huishouden | rioolheffing per huishouden | Afvalstoffenheffing per huishouden | Totaal per huishouden | Vergelijking met P-N |
Pijnacker-Nootdorp | 481.000 | 350 | 220 | 383 | 953 | 100,0% |
Delft | 322.000 | 306 | 248 | 401 | 955 | 100,2% |
Lansingerland | 479.000 | 372 | 260 | 292 | 924 | 97,0% |
Leidschendam-Voorburg | 380.000 | 271 | 216 | 385 | 872 | 91,6% |
Midden-Delfland | 469.000 | 500 | 209 | 344 | 1.053 | 110,6% |
Rijswijk | 347.000 | 243 | 193 | 446 | 882 | 92,6% |
* Bron: Waarstaatjegemeente.nl
De tarieven van de omliggende gemeenten zijn de volgende:
Tabel 1.5.1 a | Pijnacker-Nootdorp | Delft | Lansingerland | Leidschendam-Voorburg | Midden-Delfland | Rijswijk | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
OZB: | |||||||
Eigendom woning | 0,0727% | 0,0949% | 0,0777% | 0,0714% | 0,1067% | 0,0701% | |
Eigendom niet-woning | 0,2348% | 0,3366% | 0,5117% | 0,4292% | 0,2295% | 0,5513% | |
Gebruik niet-woning | 0,1617%* | 0,2639%* | - | - | 0,1648% | - | |
Afvalstoffenheffing: | |||||||
1-persoonshuishouden | 282 | 256 | 259 | 318 | 259 | 337 | |
Meerpersoons-Huishouden | 383 | 401 | 292 | 385 | 344 | 446 | |
Rioolheffing: | 220 | 248 | 260 | 216 | 209 | 193 |
* De tarieven van de betreffende gemeenten zijn inclusief de genoemde opslag voor het ondernemersfonds.
1.6 Indicatoren
1.7 Kwijtscheldingsbeleid
In de gemeente Pijnacker-Nootdorp kan kwijtschelding worden verleend voor afvalstoffenheffing en rioolheffing als een belastingschuldige (particulier) financieel gezien niet in staat is om de belastingaanslag te betalen. Of een belastingschuldige in aanmerking komt voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding, wordt beoordeeld aan de hand van een inkomens- en een vermogenstoets op grond van door het Rijk vastgestelde normen. Gemeenten hebben de mogen op grond van de Regeling Kwijtschelding belastingen medeoverheden op een aantal punten afwijken van de door het Rijk vastgestelde normen. Op 26 januari 2023 is de Verordening kwijtschelding gemeentelijke belastingen vastgesteld waarbij is bepaald dat bij de behandeling van een verzoek om kwijtschelding met alle punten waarop de gemeente kan afwijken van de rijksnormen rekening wordt gehouden.
Het aantal kwijtscheldingsverzoeken is ten opzichte van vorig jaar nagenoeg gelijk gebleven. Kwijtschelding dient volgens de wet te worden verleend op verzoek. Om de administratieve lastendruk te verlagen is een contract afgesloten bij Stichting Inlichtingenbureau. Dit is een informatieknooppunt voor gemeenten, ingesteld door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aan dit bureau wordt een bestand toegezonden. Het inlichtingenbureau voert op basis van de vastgestelde normen een controle uit op de inkomsten. Na een interne toets wordt dan bepaald of een belastingschuldige direct kwijtschelding kan worden verleend, zonder dat daarvoor een verzoek hoeft te worden ingediend. Als uit de toets blijkt dat er op basis van de bekende gegevens geen kwijtschelding kan worden veerlend heeft de belastingschuldige altijd de mogelijkheid om via een verzoekformulier kwijtschelding aan te vragen.
De kosten voor kwijtschelding worden binnen de afvalstoffenheffing en de rioolheffing meegenomen in de berekening van de kostendekkendheid. Voor de rioolheffing zijn de begrote kosten vanaf 2024 naar beneden bijgesteld. Vanaf 2019 is het tarief niet geindexeerd en vanaf 2023 is het tarief verlaagd. Daarom zijn de kosten van de kwijtschelding rioolheffing op € 30.000 lager begroot dan voorgaande jaren.
Tabel 1.7 Kwijtscheldingen | Afvalstoffenheffing | Rioolheffing |
Bedrag | € 197.397 | € 145.226 |
Percentage van de opbrengst | 2,33% | 3,09% |