Stand van zaken en vooruitblik
Algemeen
Het programma Mobiliteit richt zich op het verduurzamen van de bereikbaarheid. Het accent ligt op het gebruiken van schone vervoersmiddelen, zoals de fiets en het openbaar vervoer. De komende jaren werken we de ambities van het Fietsplan voor de fiets uit in concrete projecten. Het gebruik van het openbaar vervoer stimuleren wij onder meer door aantrekkelijke stationsgebieden te realiseren.
Verkeer en wegen
Beheer
Het onderhoud van de infrastructuur, de civiele kunstwerken, de openbare verlichting en de verkeerslichten gebeurt planmatig op basis van beheerplannen. In 2022 zijn de activiteiten voor de komende vier jaar vastgelegd in de beheerplannen voor wegen, openbare verlichting & verkeersregelinstallaties en civiele kunstwerken. Ook in 2024 wordt aan de uitvoering van de beheerplannen gewerkt.
Auto
De doorstroming van het autoverkeer levert over het algemeen geen problemen op. Om zicht te houden op de verkeersdruk monitoren we het verkeer op de belangrijkste gemeentelijke wegen. Uit verkeerstellingen van 2022 blijkt dat het verkeer in de gemeente na de coronapandemie gemiddeld weer iets is toegenomen, maar nog onder het niveau van voor de pandemie. Het autoverkeer neemt verder toe door nieuwe woningen in onder andere Ackerswoude, Tuindershof en de Scheg. De verwachting is dat de capaciteit van de wegen voldoende is om deze verkeerstoename op te vangen.
We willen echter een scherper beeld hierover hebben en gaan daarom, zoals ook in het Fietsplan is opgenomen, in 2024 starten met een verkeerscirculatieplan. Hierbij analyseren we de huidige en toekomstige verkeersstromen op basis van onze toekomstige (woningbouw) ontwikkelingen en de regionale ontwikkelingen. Mochten hieruit knelpunten naar voren komen, dan wordt gestudeerd op mogelijke oplossingen. De analyse en mogelijke oplossingen worden dan in het verkeerscirculatieplan ter besluitvorming aan de raad voorgelegd.
In 2024 wordt gestart met de herinrichting van het kruispunt van de Nieuwkoopseweg met de Katwijkerlaan en de Vlielandseweg. Hiermee wordt dit kruispunt overzichtelijker en verkeersveiliger voor de weggebruikers. Medio 2025 volgt de gefaseerde herinrichting van de Katwijkerlaan.
In het kader van veiligheid houden we bouw-en woonverkeer zoveel mogelijk gescheiden. De Van Buijsenlaan wordt daarom begin 2024 aangelegd, nadat de aanliggende bouwwerkzaamheden zijn afgerond.
Onze (hoofdwegen)wegenstructuur is op zichzelf in orde, maar we ervaren een knelpunt in het glastuinbouwgebied Pijnacker West. Hier moet het vrachtverkeer gebruik maken van de Noordeindseweg en de Rijskade. Deze wegen zijn smal en worden ook veel gebruikt door fietsers. Dit is geen ideale situatie voor de leefbaarheid en veiligheid in het gebied. Met een verlengde Komkommerweg hoeft het vrachtverkeer niet meer over deze wegen te rijden. De raad heeft in mei 2023 besloten om de verlengde Komkommerweg te realiseren. In 2023 volgt de verdere planvorming. Medio 2024/2025 volgt dan de planologsiche procedure om de bestemming van de benodigde gronden te wijzigen van glastuinbouw naar een verkeersbestemming.
Inwoners en ondernemers reizen door de gehele regio. Het is daarom van belang dat ook het omliggende (provinciale) wegennet op orde is. De provincie heeft de afgelopen jaren diverse verbeteringen aan de N470 doorgevoerd om de verkeersveiligheid en doorstroming te bevorderen. De belangrijkste maatregel is de reconstructie bij het bedrijventerrein Ruyven. Hierdoor is de in-en uitstroom van het bedrijventerrein verbeterd, met name voor het vrachtverkeer. Er is veel autoverkeer op de N470, maar de provincie heeft niet de indruk dat er sprake is van structureel stilstaand of stapvoets rijdend verkeer. Wel kan het soms toch nog druk zijn bij Ruyven. Dit is met name het geval als er vertraging is op de A4 richting Den Haag
Fiets
Door de ligging van de gemeente ten opzichte van de zuidwestelijke Randstad heeft de fiets in onze gemeente een enorme groeipotentie. Vele tienduizenden arbeidsplaatsen, meerdere dorps-en stadskernen en andere bestemmingen liggen binnen tien kilometer van onze gemeente. Dit is een flinke fietsafstand die mede dankzij de opkomst van de elektrische fiets voor veel meer mensen haalbaar is geworden.
Met de acties uit het Fietsplan willen we het fietsen (nog) veiliger, sneller en gemakkelijker maken in de gemeente.
In 2024 gaan we verder met de uitwerking van twee metropolitane fietsroutes (van Delft naar Rotterdam Alexander en van Den Haag naar Pijnacker). Bij de route Delft-Rotterdam Alexander zijn in 2023 de mogelijkheden onderzocht om de toekomstige fietsverbinding over de A13 te combineren met een ecologische verbinding tot een zogenoemde fietsecoduct. Voor zowel het fietsdeel als het ecologische deel wordt dit in 2024 middels een voorstel aan de raad voorgelegd.
Voor de fietsroute Den Haag-Pijnacker wordt in 2023 een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar een nieuwe fietsbrug over de Vliet ter hoogte van de bestaande Nieuwe Tolbrug. Deze brug vormt een onmisbare schakel in de route. De onderzoeksresultaten worden eind 2023 verwacht. Bij een positieve uitkomst wordt in 2024 een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen de betrokken gemeenten.
Deelmobiliteit
In het raadsakkoord is opgenomen dat er ook aandacht moet zijn voor deelmobiliteit. Op dit moment hebben we in de gemeente een aanbod aan deelscooters en deelauto's, waarvan goed gebruik wordt gemaakt. Onze inwoners gebruiken deelmobiliteit voornamelijk voor verplaatsingen naar de omliggende gemeenten. Het deelaanbod verschilt echter per gemeente, waardoor gebruikers belemmeringen ervaren bij het gebruik van deelmobiliteit over gemeentegrenzen. Samenwerking met de omringende gemeenten zou deze belemmeringen kunnen wegnemen. In 2023 verkennen we daarom de mogelijkheden tot regionale samenwerking. Uitgaande van een positieve uitkomst, volgt in 2024 de uitwerking van het deelmobiliteitbeleid in regionaal verband.
Daarbij zou deelmobiliteit ook een bijdrage kunnen leveren aan de mobiliteitsbehoefte in de nieuwe woongebieden. Bij de woningbouwontwikkeling in Centrumlijn Noord biedt de ontwikkelaar deelauto’s en (elektrische) deelfietsen aan de nieuwe bewoners voor een periode van tenminste 3 jaar. De gemeente en de ontwikkelaar zien toe op laagdrempelige gebruiksvoorwaarden en prijsstelling. Voor de nieuwe bewoners kan dit aanbod aanleiding zijn een tweede auto te verkopen of niet aan te schaffen. Dit is de eerste woningbouwontwikkeling waar deelmobiliteit wordt aangeboden. We gebruiken de hier opgedane ervaring bij het opstellen van de nieuwe parkeervisie, waar onder wordt gekeken naar de relatie tussen deelmobiliteit en parkeren.
Een verkeersveilige gemeente
We willen ervoor zorgen dat het verkeer veilig is en blijft. Daarom richten we onze woonwijken, woonerven en wegen ‘duurzaam veilig’ in. Daarmee ligt er een verkeersveilige infrastructuur.
In 2022 waren er in Pijnacker-Nootdorp 235 geregistreerde verkeersongevallen, waarbij er 140 gewonden te betreuren waren. De meeste gewonden waren fietsers (58), bromfietsers (30) en e-fietsers (12). Van 14 gewonden is bekend dat dit bij een eenzijdig ongeval gebeurde (bijvoorbeeld vallen, of aanrijding met een vast of los voorwerp). Het aantal verkeersongevallen met gewonden is ten opzichte van 2021 toegenomen, met name bij fietsers van 70 jaar en ouder, bij bromfietsers tussen 18 en 24 jaar, en automobilisten in het algemeen. Deze ontwikkeling is helaas in lijn met het landelijke en regionale beeld. Mogelijk verklaringen van deze stijging is dat het na de coronapandemie weer drukker is op de weg, dat meer jongeren zich verplaatsen op de scooter en dat door vergrijzing meer ouderen de (elektrische) fiets gebruiken.
Aandacht voor verkeersveiligheid blijft daarmee van groot belang. Voor de verbetering van de verkeersveiligheid voeren we in 2024 onder meer de volgende werkzaamheden uit:
• In het Fietsplan en bijbehorend Uitvoeringsprogramma is veel aandacht voor de veiligheid van fietsers. We vervolgen de campagne waarmee we fietsers en automobilisten worden gestimuleerd om rotondes op een juiste manier te gebruiken.
• In 2023 is een verkeersveiligheidsplan gepresenteerd voor de Kerkweg en Veenweg in Nootdorp. Naar verwachting wordt in 2023 een voorstel aan de raad voorgelegd voor aanpak op de korte en middellange termijn. De maatregelen worden dan in 2024 uitgevoerd.
• In 2024 wordt het kruispunt Katwijkerlaan/Nieuwkoopseweg verkeersveiliger gemaakt en medio 2025 wordt gestart met de herinrichting van de Katwijkerlaan zelf. Ook wordt de Reesloot die aansluit op de Katwijkerlaan veiliger gemaakt voor fietsers. Deze werkzaamheden starten in 2023. In de zomer van 2024 is dan het deel tussen de Reesloot en de S-bocht bij de Katwijkerlaan gereed.
• De Emmaststraat is oncomfortabel en voelt onveilig voor fietsers.In 2024 starten we met planvorming om deze situatie te verbeteren.
• Via het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid (ROV Zuid-Holland) stimuleren we scholen om gebruik te maken van verkeersveiligheidsprogramma’s, zoals School op Seef en Verkeerslokaal. En we stimuleren verkeersveilig gedrag van weggebruikers met zichtbare verkeersveiligheidscampagnes langs de weg en in de media.
Schoon vervoer
Zuinige en stille elektrische auto’s leveren een belangrijke bijdrage aan schoner vervoer en daarmee aan duurzame mobiliteit. Steeds meer mensen gaan elektrisch rijden. In de Laadvisie ‘Opgeladen naar 2030’ is beschreven hoe we in de periode tot 2025 een toegankelijk, betrouwbaar en veilig laadnetwerk gaan realiseren voor elektrische voertuigen. Daartoe hebben we onder meer een concessie voor het plaatsen van laadpalen aan Equans gegeven.
Equans heeft in 2022 45 nieuwe laadpalen op aanvraag geplaatst. In het voorjaar van 2023 zijn 15 nieuwe laadpalen geplaatst en 44 in voorbereiding. In totaal staan er nu 188 openbare laadpalen in de gemeente (juni 2023). In samenwerking met Equans laat de gemeente in 2023 ongeveer 40 laadpalen plaatsen op basis van verwacht toekomstig gebruik. Dit verkort de wachttijd op een laadpaal omdat deze niet meer aangevraagd hoeft te worden door een nieuwe elektrische rijder.
P+R-parkeren als onderdeel van gebiedsontwikkelingen Heron en Centrumlijn
De P+R-parkeerterreinen Nootdorp en Pijnacker-Zuid maken respectievelijk deel uit van de ontwikkeling van bedrijvenpark Heron en de woningbouwontwikkeling op de Centrumlijn.
Bij beide ontwikkelingen is het P+R-parkeren onderdeel van een bredere (keten)aanpak. Reizigers moeten hierbij op een snelle en gemakkelijke manier de fiets of de auto met het openbaar vervoer kunnen combineren. Aanvullende voorzieningen op het station kunnen daarbij de aantrekkelijkheid van de stationsgebieden - en daarmee het gebruik- verder versterken.
Heron
In 2022 is het startdocument ‘KnooppuntNootdorp’ terinformatie aan de raad aangeboden. Dit startdocument bevat de gezamenlijke ambities van de gemeente, RET en de MRDH voor de opwaardering van het metrostation Nootdorp en het omliggend gebied.
De noodzaak om station Nootdorp op te waarderen is er nog steeds, maar is in tijd wat naar achteren geschoven. Dit omdat het naar verwachting nog enkele jaren duurt voordat het ov-gebruik weer op het niveau is van voor corona. De MRDH en de RET vinden het nog steeds noodzakelijk om te investeren in station Nootdorp, maar geven aan dat de benodigde investeringen worden opgeschoven richting 2030. Vooruitlopend hierop wordt in 2024 een schetsontwerp gemaakt voor de integrale ontwikkeling, waarna een eerste fase in 2025 kan worden gerealiseerd.
Centrumlijn
In juni 2022 is de aanbesteding van de ontwikkeling en realisatie van ruim 300 woningen en een mobilityhub in Centrumlijn Noord afgerond. In 2023 stemde de raad in met verlaging van de parkeernorm, passend bij deze stationslocatie, onder voorwaarde dat een terugvalscenario voor uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen mogelijk blijft. Er wordt een zone voor pakketservice in de hub opgenomen, waar pakketdiensten pakketjes bezorgen en bewoners deze afhalen. Onder een nieuw multicourt op de eerste verdieping worden een ruime inpandige fietsenstalling, ruimte voor een fietsenmaker en een klein horecapunt voorzien. Aan de metrozijde wordt langs de hub ruimte geboden voor het parkeren van (deel)fietsen en scooters. Binnen en buiten ontstaat ruimte voor 850 fietsen. Er wordt deelmobiliteit aangeboden en in ruime mate oplaadfaciliteiten. Eind 2023 wordt de omgevingsvergunning voor de mobilityhub aangevraagd, waarna in 2024 gestart wordt met deze ontwikkeling.
Parkeren
In het raadsakkoord is opdracht gegeven om het huidige parkeerbeleid te herijken. In maart 2023 heeft de raad de startnotitie ‘actualisatie parkeerbeleid’ vastgesteld. In het nieuwe parkeerbeleid komen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde:
• Parkeren in de komende woningbouwlocaties
• Parkeren in de bestaande woonwijken
• Fietsparkeren
• P&R-parkeren
• Parkeren en sociale woningbouw
In 2023 wordt gestart met het in beeld brengen van de actuele parkeersituatie en knelpunten. Ook worden de meningen van de inwoners en bedrijven over parkeren gepeild en wordt aan de raad een presentatie gegeven waarin diverse elementen van fiets-en autoparkeren worden toegelicht. De opgehaalde informatie vormt input voor een concept-parkeervisie die in 2024 ter vaststelling aan de raad wordt aangeboden.
Openbaar vervoer
De afgelopen jaren moesten er in het openbaar vervoer bezuinigingen worden doorgevoerd omdat de reizigersinkomsten in de coronaperiode fors daalden. De gevolgen van deze bezuinigingen zijn voor de gemeente relatief beperkt gebleven. Er zijn ritten geschrapt in avonduren en in het weekend.Daarnaast geven de reizigersaantallen nog geen aanleiding om de geplande frequentieverhoging van de E-lijn richting Rotterdam door te voeren. Deze frequentieverhoging is (technisch) mogelijk door de keervoorziening die ter hoogte van Koningshof is gerealiseerd.
Juli 2023 ligt het percentage metroreizigers bij de RET op 93% ten opzichte van 2019. Bij EBS is sprake van een reizigerspercentage van 95%, bij de HTM is dit 86%. Hiermee groeit het ov-gebruik gestaag, maar er lijkt sprake te zijn van een structureel gewijzigd reisgedrag. Dit heeft negatieve gevolgen voor de reizigersopbrengsten. Daarbij heeft het openbaar vervoer ook te maken met structureel hogere kosten door gestegen energie-, personeels-en materiaalkosten.
De MRDH is van mening dat het Rijk zou moeten bijdragen aan de oplossing van de financiële problemen. Het Rijk heeft echter aangegeven geen financiële middelen hiervoor te hebben. De MRDH is daarnaast met de vervoerders in gesprek over eventuele structurele aanpassingen van de OV-concessies om de gevolgen van de coronapandemie op te vangen. We blijven de ontwikkelingen volgen omdat een goed, dekkend netwerk aan ov-voorzieningen van groot belang is voor onze inwoners.
In het raadsakkoord is aangegeven dat er ook 's nachts en in het weekend toegankelijk en bruikbaar openbaar vervoer moet zijn. De weekendmetro is inmiddels weer opgestart. In het najaar van 2023 gaan we in gesprek met de MRDH om de (financiële) consequenties van onze eventuele deelname aan de weekendmetro in beeld te brengen. In 2024 wordt aan de gemeenteraad op basis van deze informatie een voorstel voorgelegd.
In 2021 is vanuit het Nationaal Groeifonds € 1 miljard euro toegezegd voor de verbetering van het openbaar vervoernetwerk in de regio. Deze bijdrage wordt onder meer ingezet voormaatregelen aan het samenloopdeel, aankoop van extra metrostellen en verlenging van perrons. Met deze maatregelen kan de frequentie van de E-lijn ook richting Den Haag omhoog naar 12 ritten per uur. We zijn blij met deze ontwikkeling en willen ook bij de planvorming betrokken zijn om te bekijken wat de mogelijke invloed van deze uitbreidingsplannen is op onze infrastructuur en de gebiedsontwikkelingen rond de metrostations Pijnacker-Zuid en Nootdorp. We hebben op dit moment (juli 2023) nog geen beeld van de MRDH gekregen over de planning, de maatregelen en de realisatietermijn. De verwachting is dat hierover meer duidelijkheid ontstaat in de tweede helft van 2023, waarna de metrogemeenten en de MRDH in 2024 een bestuurlijke overeenkomst kunnen sluiten over de samenwerking en randvoorwaarden voor de frequentieverhoging.