Demografische gegevens

Voordat we ingaan op de inhoudelijke stand van zaken, staan we eerst stil bij enkele demografische gegevens. Die zijn belangrijk voor de behoefte aan onderwijshuisvesting en andere maatschappelijke voorzieningen. We analyseren daarom regelmatig de woningbouwplanning en beoordelen de gevolgen daarvan. We laten jaarlijks nieuwe leerlingenprognoses opstellen op basis van de actuele woningbouwplanning. Volgens de woningbouwplanning per 1 januari 2023 streven we naar 423 nieuwe woningen in 2024.

Uit de prognoses voor het primair onderwijs van juni 2022 blijkt dat het aantal leerlingen in de kern Nootdorp de komende jaren licht daalt van 1.422 leerlingen in 2024 naar 1.373 in 2027. Het leerlingenaantal in Delfgauw blijft in diezelfde periode vrijwel stabiel en schommelt tussen de 739 en 733 leerlingen. De kern Pijnacker krijgt de komende jaren, zoals bekend, te maken met een groei van het aantal leerlingen. In 2024 gaat het om 3.260 leerlingen tegenover 3.524 in 2027.

De gemeente Pijnacker-Nootdorp is een gemeente met veel jongeren. Inmiddels daalt het aantal jongeren in de leeftijd van 4-18 jaar gemeentebreed. Voor de kern Pijnacker is echter nog sprake van groei. Onderstaande grafieken tonen de demografische ontwikkeling.

De bestuurlijke taken van het openbaar onderwijs in onze gemeente vallen onder verantwoordelijkheid van Stichting Scholengroep Holland. Deze stichting heeft in onze gemeente vier openbare basisscholen: de Bonte Tol en het Dalton kindcentrum in Pijnacker, de Meander in Delfgauw en Omnia in Nootdorp. De Scholengroep heeft een strategisch beleidsplan voor de periode 2021-2024. De begroting en jaarrekening van de Scholengroep Holland zijn in orde.

Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Pijnacker-Nootdorp

De gemeente is verantwoordelijk voor (nieuwe) huisvesting van scholen in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs. Schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van het schoolgebouw. Afspraken over de bekostiging van schoolgebouwen zijn vastgelegd in de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Pijnacker-Nootdorp 2015. De bekostiging is gebaseerd op de normvergoeding van de VNG. De normvergoeding wordt jaarlijks geïndexeerd volgens het advies van de VNG.

Scholen en kinderopvangorganisaties, samenwerkend in Integrale Kindcentra

In 2016 is de Visie op samenwerking onderwijs en opvang vastgesteld. In 2019 gevolgd door het IKC Uitvoeringsprogamma 2018-2024.
Op basis van de visie en het uitvoeringsprogramma werken we aan de ontwikkeling en realisatie van Integrale kindcentra (IKC's).
In 2022 hebben wij ons IKC beleid tussentijds geëvalueerd. Alle schoolbesturen en kinderopvangaanbieders die betrokken zijn bij ons IKC beleid hebben aan de evaluatie bijgedragen. Uit de evaluatie komt (o.a.) naar voren dat met het IKC uitvoeringsprogramma goede stappen zijn gezet op het gebied van huisvesting. De inhoudelijke samenwerking tussen onderwijs en opvang is echter achter gebleven. Daarom richten we ons de komende jaren op het verbeteren van deze samenwerking.
Dat doen we samen met onze onderwijs en opvang partners. In 2023 is afgesproken het IKC beleid te borgen in de nieuwe Lokaal Educatieve Agenda (LEA) en de voortgang te bespreken in het Lokaal Educatief Overleg (LEO). Vanuit de gemeente faciliteren we de IKC ontwikkeling door partijen bij elkaar te brengen en te investeren in de onderwijshuisvesting. Van het onderwijs en de opvang verwachten we dat zij inhoudelijk (verder) vorm gaan geven aan de IKC ontwikkeling en verder invulling geven aan de visie zoals die gezamenlijk is bepaald. In 2024 stellen wij een eindevaluatie IKC beleid op doen wij voorstellen voor actualisatie van ons pedagogisch beleid vanaf 2024.

Integraal Huisvestingsplan Kindcentra (IHPK)

Begin 2023 is het Integraal Huisvestingsplan Kindcentra 2023 vastgesteld. Het IHPK bouwt voort op de Visie op samenwerking onderwijs en opvang en geeft een actueel beeld van de onderwijshuisvestingsplannen uit het IKC uitvoeringsprogramma. In het IHPK 2023 zijn onze visie op huisvesting onderwijs en opvang en onze beleidsambities opgenomen, die wij samen met de besturen onderwijs en opvang hebben geformuleerd. Naar verwachting is het vanaf 2025 verplicht voor gemeenten om een integraal huisvestingsplan vast te stellen. In afwachting van de eisen die daaraan gesteld worden, gebruiken we de komende jaren om het bestaande IHPK verder te ontwikkelen.

Pijnacker

Begin 2023 is de Vlinderboom verhuisd naar het nieuwe kindcentrum en heeft de Keizerskroon het gedeelte van de Vlinderboom in Het Nest overgenomen. Hiermee is een einde gekomen aan het tijdelijk gebruik van lokalen door de Keizerskroon aan de Gantellaan. Met schoolbestuur SKOP en kinderopvangaanbieder SkippyPepijn zijn wij in gesprek over het verder vorm geven van kindcentrum Keizerskroon. Naar verwachting wordt in 2024 gestart met de permanente bouw voor de Mariaschool en de kinderopvang ter vervanging van de tijdelijke huisvesting.
In Pijnacker noord is net voor de zomer van 2023 gestart met nieuwbouw voor kindcentrum Schatkaart, kindcentrum Casa en een accommodatie voor het bewegingsonderwijs. De oplevering is voorzien in het derde kwartaal van 2024. Gedurende de periode van nieuwbouw, maakt Schatkaart gebruik van een tijdelijke voorziening aan de Sportlaan.
In Pijnacker centrum is uitbreiding van de Beatrixschool voorzien. Deze uitbreiding betreft de realisatie van vijf permanente lokalen (o.a.) ter vervanging van de vier tijdelijke lokalen. We gaan uit van start bouw in het eerste kwartaal van 2024 en oplevering en ingebruikname aan het einde van 2024. Gedurende de vervanging van de vier tijdelijke lokalen worden de leerlingen gehuisvest in tijdelijke voorzieningen elder s in de gemeente. Tevens maken twee groepen van de Beatrixschool gedurende het schooljaar 2023/2024 gebruik van de voormalige Rabobank aan het Emmapark.

Nootdorp

In Nootdorp is sprake van vervangende nieuwbouw voor het kindcentrum de Regenboog, als onderdeel van het project 'Hart van Nootdorp'. Het kindcentrum, gevormd door de Regenboogschool en kinderopvangaanbieder SkippyPepijn, krijgt nieuwbouw in plaats van renovatie van het oude gebouw. De Regenboog maakt nu samen met SkippyPepijn gebruik van de oude locatie van de Winde aan de Sytwinde.

Delfgauw

In Delfgauw hebben we te maken met een teruglopend aantal leerlingen. De daar aanwezige onderwijsvoorzieningen voorzien in de huidige behoefte.

Huisvesting Speciaal Basis Onderwijs (SBO) en (Voortgezet) Speciaal Onderwijs (V)SO)

Het leerlingenaantal op SBO Prinsenhof neemt de komende jaren toe. Dit is een gevolg van de ontwikkelingen in het passend onderwijs.
Uit het huisvestingsonderzoek voor SBO en (V)SO uit 2021 blijkt dat niet alleen het leerlingenaantal stijgt, maar ook dat het gebouw waarin SBO Prinsenhof gehuisvest is, ongeschikt is voor permanente huisvesting voor leerlingen in het speciaal basisonderwijs. Daarom is besloten tot herhuisvesting van SBO Prinsenhof in het scholencomplex Koningshof na het vertrek van de Casaschool in 2024. Voordat de Prinsenhof permanent overgaat naar het scholencomplex wordt het gerenoveerd.

Huisvesting Voortgezet onderwijs (VO)

Het Stanislascollege heeft behoefte aan uitbreiding. Prognoses laten zien dat er structureel meer leerlingen op de school worden verwacht, dan dat het bestaande gebouw kan huisvesten. Besluitvorming over omvang en toekenning van middelen heeft in 2019 plaats gevonden. De coronapandemie, de behoefte aan een ander onderwijsconcept en duurzaamheidsmaatregelen hebben eraan bijgedragen dat het ontwerppproces is vertraagd. Een eerste doorrekening van het Voorlopig Ontwerp leverde een forse overschrijding op van het beschikbare gestelde bouwbudget. Er is een herontwerp gemaakt waarin rekening is gehouden met diverse bouwkundige aanpassingen. De aangepaste planning gaat nu uit van start bouw eind 2023/begin 2024. De groei van het aantal leerlingen wordt momenteel opgevangen in tijdelijke huisvesting direct naast de school ter plaatse van de fietsenstalling.

De gemeente heeft ook inhoudelijke taken die bijdragen aan de ontwikkeling van jonge kinderen. De gemeente is verantwoordelijk voor onder andere leerlingenvervoer, de voor­schoolse voorzieningen, leerplicht, voorkomen van schooluitval en het organiseren van samenwerking tussen de lo­kale partijen die zich met jeugd bezighouden. Ook voor volwassenen hebben we een plicht educatie te organiseren, bijvoorbeeld in verband met laaggeletterdheid.

Leerlingenvervoer

Op basis van de Verordening leerlingenvervoer kunnen ouders/verzorgers aanspraak maken op een vervoersvoorziening, die aansluit bij de mogelijkheden van de leerling. Ons beleid is erop gericht zoveel mogelijk leerlingen, al dan niet onder begeleiding, met het reguliere vervoer (OV, fiets) naar school te laten gaan. Soms is aangepast vervoer noodzakelijk, in dat geval wordt taxi-vervoer ingezet. Hierbij wordt samengewerkt met de gemeenten Delft, Midden-Delfland, Rijswijk en Westland. Voor de uitvoering van het leerlingenvervoer zijn drie vervoerders gecontracteerd. Ook voor het vervoer in het kader van de Jeugdwet (vervoer van en naar jeugdinstellingen) wordt met de eerdergenoemde vier gemeenten samengewerkt. Op grond van nieuwe landelijke bepalingen is de huidige verordening inclusief de beleidsregels vervangen per 1 januari 2023. In de loop van 2024 zal worden nagegaan of een nieuwe wijziging nodig is naar aanleiding van aanbevelingen van de VNG.

Voorschoolse voorzieningen

Onze ambitie is voorschools aanbod van hoge kwaliteit voor de jeugd tot vier jaar te regisseren. Op basis van de subsidieregeling VVE-peuteropvang bieden twee aanbieders peuteropvang aan in onze gemeente. Daarnaast werken we samen met de aanbieders, de jeugdgezondheidszorg en vertegenwoordigers uit het onderwijs aan de inhoudelijke uitvoering van VVE. We maken afspraken over toeleiding, bereik, kwaliteit en de opbrengsten van VVE.

Lokaal Educatieve Agenda

Via de Lokaal Educatieve Agenda (LEA) maakt de gemeente samen met haar partners afspraken over de ontwikkeling van het onderwijs, de kinderopvang en in bredere zin: de jeugd. Dit gebeurt aan de hand van thema’s waar gemeente, schoolbesturen en andere partners (zoals voorschoolse voorzieningen, jeugdgezondheidszorg en de bibliotheek) gezamenlijk verantwoordelijk voor zijn. Dit zijn wettelijk vastgestelde thema’s, aangevuld met lokale thema’s. Met de inbreng van de genoemde partijen wordt de LEA in 2023 geëvalueerd en geactualiseerd. In 2024 geven we uitvoering aan de geactualiseerde LEA. De wettelijke thema’s, waaronder het tegengaan van segregatie, het bevorderen van integratie en het voorkomen van onderwijsachterstanden, krijgen hierin meer nadrukkelijk een plek. Lokale thema’s die om uitwerking vragen binnen de LEA zijn taalondersteuning in het onderwijs, gelijke kansen, voor- en vroegschoolse educatie en zorg en ondersteuning in het onderwijs.

Leerplicht – Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC)

Tijdens het schooljaar 2021-2022 waren 14.682 jongeren in de leeftijd van 5 tot 23 jaar woonachting in de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Verdeeld per leeftijdscategorie:

Bovenstaand de leerlingen die als absoluut verzuim geregistreerd stonden, de jeugdige staat dan niet op een school of instelling ingeschreven. Dit komt in de meeste gevallen voor bij 'verhuisleerlingen' en leerlingen die de overstap maken van groep acht naar het voortgezet onderwijs. De oorzaak is de administratieve afhandeling; als de geldende regels niet juist worden toegepast, waardoor de leerling wordt geregistreerd als absoluut verzuim, terwijl de leerling wel staat ingeschreven.

Informatie over het schooljaar 2021-2022 is eind 2023 beschikbaar. Dit geldt voor: absoluut verzuim, relatief verzuim en voortijdig schoolverlaten.

Dit schooljaar werd door 767 jongeren een startkwalificatie behaald. Het leerplichtteam heeft dit schooljaar in totaal 538 dossiers behandeld (351 personen).

RMC cijfers
De jongerenconsulent RMC ondersteunt de verzuimende jongere of de voortijdig schoolverlater (VSV-er) van 18 tot 23 jaar.
In een intakeprocedure worden, samen met de (dreigende) VSV-ers, mogelijke oplossingen in de richting van een startkwalificatie of een traject naar werk bekeken. In overleg met de jongeren en het netwerk wordt gezocht naar definitieve oplossingen. Dit jaar heeft de RMC 591 dossiers behandeld.

Onze aanpak van schoolverzuim en het voortijdig schoolverlaten is nog steeds succesvol. We hebben een relatief laag aantal schoolverzuimers en schoolverlaters (1.09% nieuwe vsv-ers; landelijk is dat 1.87%). Het lukt ons om de meeste jongeren waarbij schoolverlaten dreigt, toch op school te houden. Jongeren die al uitgevallen zijn, worden teruggeleid naar school of volgen een ander traject gericht op leren en werken.

VSV-agenda 2021-2024

Elke vier jaar maken we gezamenlijk in de RMC-regio Haaglanden een regionaal programma ter voorkoming en bestrijding van voortijdig schoolverlaten van jongeren tussen 12 en 23 jaar. Dit is de VSV agenda 2021-2024. In dit programma staat de aanpak bestrijding voortijdig schoolverlaten, leerplicht en RMC beschreven en de visie en ambitie voor de periode 2021 tot en met 2024. De VSV-agenda 2021-2024 bouwt voort op de ervaringen en successen van de afgelopen vier jaar.

Er wordt ingezet op onderstaande maatregelen met de volgende doelstellingen voor de RMC regio Haaglanden:
• Verlagen VSV van 12 tot 23 jarigen tot maximaal 20.000 in 2024
• Vergroten percentage VSV’ers dat na een jaar weer een opleiding hervat
• Vergroten percentage VSV’ers dat na een jaar minimaal 12 uur per week werkt
• Verder monitoren en ondersteunen jongeren van PRO, VSO, MBO 1 en werkenden zonder startkwalificatie

In april 2022 heeft een onderzoeksbureau, in opdracht van het regionaal programma vsv-agenda, een kwalitatieve en kwantitatieve analyse opgeleverd van de vsv-agenda in onze regio. De belangrijkste conclusies en aanbevelingen zijn:

Conclusies
Haaglanden heeft minder voortijdige schooluitvallers dan verwacht zou mogen worden op basis van de samenstelling van haar populatie jongeren. Een mooi resultaat dus. Echter, de kwetsbaarheid van de jongeren en hun verhoogde kans om maatschappelijk uit te vallen, maken het extra urgent om met en voor hen uitstekend (passend) onderwijs en bijbehorende ondersteuning en begeleiding te organiseren. Tegelijkertijd leidt de doorstroom na het VMBO in de regio Haaglanden tot minder startkwalificaties en méér uitval dan gemiddeld in Nederland. Met andere woorden: de leerlingen die via de lagere opleidingsniveaus door hun onderwijsloopbaan gaan, hebben in Haaglanden een grotere kans op (maatschappelijke) uitval dan elders.

Aanbevelingen
1. Breng meer focus aan in het vsv-programma
A. Aandacht voor die scholen (VO) en opleidingen (MBO) waar de uitval het grootst is;
B. Selecteren van die jongeren die extra ondersteuning nodig hebben om te voorkomen dat zij maatschappelijk uitvaller (problematisch vsv-er) worden;
C. Alternatieven voor tijdelijke oriëntatie (niet problematische uitval). Zorg dat er voldoende ondersteunende voorzieningen zijn voor jongeren die op dit moment niet op hun plek zitten.

2. Bundel reguliere projecten en professionals
A. Doorontwikkeling (en bundeling) van huidige vsv-maatregelen naar meer duurzame en structurele ondersteuning en begeleiding op het mbo;
B. Werkwijze vanuit multidisciplinair team gekoppeld aan een locatie (campus), met oog voor selectie, op- en afschalen, methodisch en data-gedreven werken en regelmatig evalueren (school als werkplaats/wijk in het mbo).

Jongeren in een kwetsbare positie (JIKP) --> Emma en iris

De groep JIKP bestaat uit jongeren uit het Praktijkonderwijs (Pro), Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO), VMBO basisberoepsgerichte leerweg en MBO-entree onderwijs. Deze jongeren zijn vaak niet in staat om het wettelijk minimumloon te verdienen of te werken zonder extra begeleiding van een jobcoach. De leerlingen met uitstroom richting werk worden door het RMC gekoppeld aan een klantmanager Werk en Inkomen van het team Nieuw Arbeidsbeperkten (NAB-team) van de gemeente Pijnacker-Nootdorp, waardoor loonkostensubsidie en een garantiebaan sneller realiseerbaar zijn.
Het NAB-team sluit aan bij de netwerkoverleggen op de praktijkscholen, waar de uitstroom van de leerlingen besproken wordt. Leerlingen die doorstromen naar een vervolgopleiding worden gemonitord door RMC. Leerlingen die uitstromen naar werk worden door het NAB-team begeleid richting een (garantie)baan of beschut werk. Hierbij werkt het NAB-team o.a. samen met het Werkgeversservicepunt, De Binnenbaan, Werkse! en maakt het gebruik van diverse werkfit- en oriëntatietrajecten.

Samenwerking onderwijs en bedrijfsleven

In 2023 is de samenwerking tussen het bedrijfsleven en het onderwijs in de regio Lansingerland/Pijnacker-Nootdorp voortgezet. De samenwerking wordt door alle betrokken partijen niet alleen als wenselijk, maar ook als noodzakelijk gezien. Wij onderstrepen het belang van de samenwerking tussen onderwijs en bedrijven en hebben hier ook aandacht voor bij de actualisatie van onze economische visie. De programmamanager SOB coördineert het stage-aanbod en de vraag naar stages, organiseert bedrijfsbezoeken en bedrijvendagen. In 2022 en 2023 zijn techniekdagen georganiseerd in Pijnacker en in 2024 wordt een beroepsfeest voor VMBO leerlingen in Oostland georganiseerd dat leerlingen helpt om een netwerk op te bouwen met bedrijven en dit te onderhouden wat hun helpt bij hun vervolgstappen op weg naar een baan.

Beide gemeenten en de partners uit het bedrijfsleven en het onderwijs zijn tevreden met de huidige opzet en willen de afspraken (inclusief de financiële bijdragen) voortzetten voor 4 jaar (tot 2028). We hebben afgesproken dat we in 2026 de samenwerking evaluaeren en dat extra activiteiten buiten de werking van de convenantsafspraken vallen en apart worden gefinancierd. Dit leggen we in de loop van 2023 vast in de aangepaste convenant afspraken.

Volwasseneneducatie

• De gemeente is wettelijk verplicht om laaggeletterdheid (moeite met lezen en schrijven op basisniveau) bij volwassen inwoners tegen te gaan. In onze gemeente is 5% tot 8% van de volwassen bevolking laaggeletterd. Landelijk is dat 18% en in Zuid-Holland 15,7% (bron: Stichting Lezen & Schrijven). De volwasseneneducatie wordt georganiseerd per arbeidsmarktregio. In ons geval is dat de arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal (ZHC). Zoetermeer voert de regie voor de non-formele educatie (via Taalhuis) en de formele edcuatie (via een gecontracteerde, gecerticifeerde partner).

M.b.t. non-formele educatie:

• Non-formele educatie is niet gericht op het behalen van diploma's maar op het verbeteren van het taalniveau door inzet van onder meer taalmaatjes. Onze gemeente werkt hiervoor samen met het Taalhuis Pijnacker-Nootdorp van de bibliotheek Oostland. Dit wordt gefinancieerd uit zogenaamde WEB-middelen die door het rijk beschikbaar worden gesteld aan Zoetermeer. Jaarlijks stemt Pijnacker-Nootdorp met de bibliotheek Oostland af welke middelen nodig zijn voor het Taalhuis. Zoetermeer stelt vervolgens hiervoor een subsidiebeschikking op.

M.b.t. Formele educatie

• Op het gebied van formele volwasseneneducatie is er een verplichte samenwerking per arbeidsmarktregio. In het voorjaar van 2022 is de regionale inkoop van nieuwe taaltrajecten middels een Europese aanbesteding afgerond. Met ingang van het schooljaar 2022-2023 kunnen inwoners terecht bij de nieuwe taalaanbieder NL Training. Deze aanbieder NL Training voert de formele taalactiviteiten aan op de locatie Taalhuis te Pijnacker. NL Training huurt hiervoor een ruimte in het Taalhuis. Er zijn inmiddels 31 curststen actief (stand 1-7-2023). Het contract met de aanbieder loopt af eind 2024. In de loop van 2024 wordt nagegaan of we het contract verlengen dan wel opnieuw gaan aanbesteden. De activiteiten van de NL Training worden ook volledig gefinancierd via de WEB middelen. Zoetermeer is als contactgemeente verantwoordelijk voor de betaling.