In deze paragraaf vindt u een eerste aanzet voor een samenhangende beschrijving van onze activiteiten voor duurzaamheid. Zoals dat in de Voorjaarsnota 2024 /Kadernota 2025 is aangekondigd.

In april 2024 hebben wij de raad een informatienota gestuurd over de mogelijkheden om ons aan te sluiten bij Gemeenten4GlobalGoals. Gemeenten4GlobalGoals is een netwerk van gemeenten die op lokaal niveau de 17 zogeheten Global Goals voor een duurzame en inclusieve samenleving nastreven. Deze 17 Global Goals zijn wereldwijd bekend als de Sustainable Development Goals (SDG’s). Met ons huidige beleid werken we al in ruime mate aan de doelen van de SDG’s. Vanwege redenen van doelmatigheid kiezen we ervoor om ons niet aan te sluiten bij dit netwerk. Hieronder beschrijven wij wat wij als gemeente doen aan sustainibility, ofwel duurzaamheid in brede zin.

Bovenlokale (beleid)context

Op zowel mondiaal, landelijk, regionaal als lokaal niveau ziet men steeds meer de urgentie en noodzakelijkheid om duurzame ontwikkeling in onze samenleving te verankeren.

Inmiddels zijn er op verschillende schaalniveaus concrete afspraken gemaakt. Voor ons zijn de meest relevante afspraken het Nationaal Energieakkoord (2013), het klimaatakkoord Parijs (2015), het Energieakkoord Greenpoort-WestHolland (2020), het Nationale Klimaatakkoord (2019) en het Convenant Aardgasvrij (2018). Daarnaast zijn het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (2017) en het Rijksbrede programma Circulaire Economie (2016) in werking getreden en is een Deltaplan Biodiversiteitsherstel (2018) opgesteld. Ook in het sociaal domein zijn er meerdere landelijke en internationale afspraken, zoals het Landelijk Sportakkoord, het Integraal Zorgakkoord (IZA), het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het VN verdrag voor rechten van personen met een beperking. Bij deze afspraken zijn wij aangehaakt zijn.

Als gevolg van deze ontwikkelingen worden gemeenten voor veel onderwerpen meer dan voorheen in een uitvoerende rol geplaatst; daartegenover is het ook de verwachting dat in de toekomst meer gerichte doelbijdragen zullen gaan komen, voor bijvoorbeeld de energietransitie of gebied van kansengelijkheid.

Hoe gaat de gemeente Pijnacker-Nootdorp om met duurzaamheid?

Bij duurzaamheid in brede zin gaat het om sociale, fysieke en economische duurzaamheid (people, planet, profit). Duurzaamheid krijgt in het gemeentelijk beleid brede aandacht. In het ruimtelijke domein zijn in de Omgevingsvisie Pijnacker-Nootdorp bijvoorbeeld ambities opgenomen voor duurzaam vervoer, duurzaam en circulair ondernemen en duurzame energie. In de visie op het sociaal domein staan begrippen als kansengelijkheid, bestaanszekerheid en positieve gezondheid centraal. Duurzaamheid is steeds meer een vanzelfsprekend onderdeel van ons sectoraal gemeentelijk beleid. Dit beleid draagt bij aan duurzaamheidsdoelen, zoals het beleid voor wonen, economie, onderwijs, sport, gezondheid, veiligheid, mobiliteit, groen en water.

Duurzaamheid is terug te vinden in alle programma’s van de begroting. Samen geven ze een beeld hoe de gemeente werkt aan een duurzame gemeente in brede zin.

Karakteristieke woon- en leefomgeving (programma 1)

Met ons woonbeleid streven we naar genoeg woningen voor iedere doelgroep en in iedere prijsklasse. Dus voor iedereen in de gemeente toegang tot betaalbare huisvesting. Bij inbreiding en uitbreiding van het aantal woningen bouwen we voort op het herkenbare, aantrekkelijke, groene en dorpse woon- en leefklimaat met een hoge woonkwaliteit. We zijn aangesloten bij het convenant Klimaatadaptief bouwen in de provincie Zuid-Holland.

Aantrekkelijk economisch vestigingsklimaat (programma 2)

Met ons economisch beleid zetten we ons in voor het verbeteren van de kwaliteit en het beter benutten van de bestaande economische gebieden, mede ter bevordering van de werkgelegenheid, een gezonde arbeidsmarkt, verduurzaming, herstructurering, circulariteit en digitalisering. De werkeloosheid in Pijnacker-Nootdorp is relatief laag. Samen met ondernemers spannen wij ons in om uitkeringsgerechtigden en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op weg te helpen naar werk. Verder ondersteunen we ondernemers bij hun belangrijke rol bij innovaties, verduurzaming en een circulaire economie.

Lokaal en regionaal sterk verbonden (programma 3)

We hebben in de gemeente een uitgebreid netwerk aan voetpaden, fietspaden, autowegen en openbaar vervoersverbindingen. In ons mobiliteitsbeleid streven we naar verdere vergroting van de veiligheid, toegankelijkheid en de duurzaamheid van dit vervoerssysteem. In het programma staat duurzame mobiliteit centraal. Het accent ligt op het gebruiken van schone vervoersmiddelen, zoals de fiets en het openbaar vervoer.

Onderscheidend groen in en om de kernen (programma 4)

Pijnacker-Nootdorp is een groene gemeente. We streven naar behoud en versterking van dit groen, zowel het openbaar groen in de kernen als ons groene buitengebied. Het gaat zowel om het beschermen van ecosystemen en biodiversiteit, als om de toegankelijkheid van en de gebruikswaarde voor onze inwoners. Met de weidevogelaanpak in de Zuidpolder van Delfgauw werken we samen met onze agrariërs aan een duurzame landbouw. In dit programma werken we ook aan het klimaatbestendig maken van onze gemeente. Het gaat dan om het beperken van de gevolgen van steeds extremere weersomstandigheden: extreme hitte, regenval en wateroverlast en langdurige droogte.

Hechte samenleving (programma 5, 6 en 7)

Ons beleid op het gebied van onderwijs en kinderopvang is erop gericht dat alle kinderen en jongeren naar school of kinderopvang gaan, dat bij (het risico op) onderwijsachterstanden ondersteuning wordt geboden en dat vroegtijdig schoolverlaten zoveel mogelijk wordt voorkomen (VSV agenda) Hiermee wordt gewerkt aan kansengelijkheid.

In het nieuwe (regionale) programma zal ook aandacht zijn voor de nieuwe wettelijke taak ‘van school naar duurzaam werk’.

Voor volwassenen die dit nodig hebben is er volwasseneducatie beschikbaar, gericht op het ontwikkelen en versterken van basisvaardigheden. Het gaat hier om taal, rekenen, digitale en sociale vaardigheden.

Met scholen en kindervangorganisaties werken we samen met partners op het gebied van sport en preventie aan een gezond Pijnacker-Nootdorp. Dit komt voort uit zowel het Sportakkoord Pijnacker-Nootdorp 2023-2026 als uit het Lokaal gezondheidsbeleid 2020-2024.

Het gezondheidsbeleid wordt komend jaar geactualiseerd (inclusief uitvoeringsprogramma 2025-2029). Daarnaast wordt een lokale inclusie agenda opgesteld.

Naast deze collectieve voorzieningen waarmee gewerkt wordt aan de doelen uit de visie sociaal domein biedt de gemeente individuele voorziening op gebied van inkomen, schuldhulpverlening, ondersteuning naar/bij werk en zorg.

Omdat deze in programma 7 uitgebreid worden beschreven, wordt hier volstaan met het noemen van nieuwe ontwikkelingen, zoals daar zijn: het realiseren van een regionaal werkcentrum en het actualiseren van het beleid schuldhulpverlening.

Veilige en duurzame gemeente (programma 8)

De energietransitie is een belangrijk thema bij de verduurzaming van de gemeente. Onze gemeente heeft in 2021 haar Energietransitieplan vastgesteld, dit plan is verankerd in de Omgevingsvisie en de regionale Energie Strategie (RES).  De gezamenlijke ambitie is om in 2050 energieneutraal te zijn. Het Energietransitieplan geeft richting aan de transitie. Het Energietransitieplan wordt geactualiseerd vanwege de opgedane ervaringen van de afgelopen jaren in de warmtetransitie en de recente ontwikkelingen rondom netcongestie op het elektriciteitsnetwerk. Als de Wet Gemeentelijk Instrumentarium Warmte op 1 januari 2025 in werking treedt wordt op basis van het geactualiseerde Energietransitieplan in 2025 een omgevingsprogramma Energie opgesteld.

Andere onderwerpen binnen dit programma waarmee aan een duurzame gemeente wordt gewerkt zijn:

• Afvalbeleid: omdat het Nieuwe Inzamelen nog niet heeft geleid tot het bereiken van de landelijk gestelde doelen, zal er in 2025 gewerkt worden aan een beleidsnota voor een nieuw afvalbeleid.

• Project Emissieloze kas: de waterkwaliteit in de gemeente voldoet nog niet aan de eisen van de kaderrichtlijn water (KRW). Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de waterkwaliteit in glastuinbouwgebieden. In het project Emissieloze kas werken we met partners (waaronder de sector) aan verbetering van de waterkwaliteit.

Samenwerking tussen bestuur, inwoners, ondernemers en partners (programma 9)

Voor een duurzame gemeente is een ontvankelijke, inclusieve, participatieve en representatieve besluitvorming van belang. Met programma 9 streven we naar een transparante overheid, met een goede dienstverlening en een goede democratische besluitvorming. Met ons participatiebeleid werken we aan een betere participatie van onze inwoners bij de activiteiten van de overheid.

Vervolg

Deze paragraaf laat zien dat duurzaamheid in brede zin integraal deel uitmaakt van onze reguliere taken. Deze integratie is niet statisch, maar zal zich naar de toekomst toe steeds blijven ontwikkelen.