1. Behouden en ontwikkelen van een herkenbare en passende woon- en leefomgeving

De woon- en leefomgeving wordt door onze inwoners gewaardeerd en ervaren zij als vertrouwd, prettig en dorps. Deze herkenbaarheid wordt gevormd door allerlei kenmerken die zijn beschreven in de omgevingsvisie, de omgevingsprogramma’s en (waar nodig) het omgevingsplan.

Omgevingsprogramma

We gaan in 2026 door met de omzetten van al het ruimtelijk beleid in een beknopt aantal omgevingsprogramma’s. In 2026 wordt in ieder geval gewerkt aan het omgevingsprogramma Ruimtelijke Kwaliteit (zie programma 1), het gebiedsgerichte omgevingsprogramma voor de Vitale Glastuinbouwgebieden (zie programma 2), het omgevingsprogramma Leefkwaliteit (zie programma 8) en het omgevingsprogramma Warmte/energie (zie programma 8). De ervaringen met de eerste omgevingsprogramma’s zijn opgenomen in de monitor omgevingsvisie.

Omgevingsplan

In 2026 werken we verder aan de stapsgewijze herziening van het (tijdelijke) omgevingsplan. Meer concreet gaat het om de vaststelling van de herzieningen voor de woonwijken Koningshof, Vrouwtjeslant, Emerald en Achter ’t Raadhuis en bedrijventerrein De Boezem. Ook de vaststelling van de thematische herziening voor standplaatsen staat gepland voor 2026. Verder wordt gestart met de gebiedsgerichte wijziging voor Dwarskade.

Inbreilocaties

In 2026 stellen we het plan voor Sytwinde vast en start een vergelijkbaar proces voor de Goudenregensingel. Daarmee benutten we kansen om binnen de bestaande kernen bij te dragen aan een evenwichtige woningvoorraad en kwaliteiten toe te voegen aan de wijken.

Ruimte voor ruimte

In 2025 is gestart met een nieuwe ronde waarin de regeling ruimte voor ruimte gebiedsgericht wordt toegepast. In 2026 wordt dit project vervolgd. De afspraken over het slopen van kassen en/of bedrijfsgebouwen en het bouwen van compensatiewoningen worden vastgelegd in privaatrechtelijke overeenkomsten en in een herziening van het omgevingsplan, inclusief de daarbij behorende beeldkwaliteitsparagraaf. Voor de uitvoering van het project zijn financiële middelen.

2. Uitbreiden van de woningvoorraad

Doelgroepen als jongeren, ouderen, starters, doorstromers en zorgbehoevenden hebben behoefte aan een ander type woning dan de traditionele eengezinswoning, die zo kenmerkend is voor onze gemeente. Het bouwen van meer bij deze doelgroepen passende woningen, betekent niet dat dit ten koste hoeft te gaan van de herkenbare woon- en leefomgeving. Dit vraagt echter wel bijzondere en constante aandacht, zodat ook in nieuwe wijken of bij (kleinere) ontwikkelingen in de kernen de groene, dorpse identiteit en de ruimtelijke kwaliteit terugkomt. Bij de planning en programmering van de woningen spelen we zo goed mogelijk in op de jaarlijkse lokale behoefte op de lange termijn en leveren we een bijdrage aan de regionale behoefte.

Dit doen we niet alleen. Woningcorporaties, ontwikkelaars, inwoners en ondernemers denken en werken mee aan het uitbreiden van de woningvoorraad voor verschillende doelgroepen en in verschillende prijsklassen. In 2026 wordt verder gewerkt aan de bestaande ontwikkellocaties zoals Tuindershof (circa 640 woningen), Centrumlijn (circa 500 woningen), Hart van Nootdorp (110 woningen) en de Scheg/Kiem (circa 340 woningen). We gaan in 2026 verder met de uitvoering van de transformatiegebieden en de ontwikkeling van het Oranjepark. De raad ontvangt in 2026 twee keer een voortgangsrapportage over de grondexploitaties.

Tot slot start in 2026 de realisatie van flexwoningen op het voormalige terrein van Avalex aan de Oudeweg in Nootdorp. Ter uitvoering van de motie die de raad in juni 2025 heeft aangenomen, wordt in 2026 ook verkend of een tweede locatie voor flexwoningen kan worden gerealiseerd. Dit om zowel de achterstand in het huisvesten van statushouders te verkleinen als de kansen voor jongeren en starters te vergroten.

3. Benutten van de woningvoorraad voor (lokale) doelgroepen en inwoners

Voor een meer evenwichtige woningvoorraad en het doorlopen van een lokale wooncarrière is niet alleen het uitbreiden van de woningvoorraad van belang, maar ook het benutten van de bestaande voorraad. De toenemende wettelijke mogelijkheden van de gemeente om te sturen op de woningvoorraad blijven we volgen. Met name in de goedkopere en betaalbare segmenten ervaren we krapte. Het is dan ook van belang dat deze huur- en koopwoningen zoveel mogelijk behouden blijven. We zetten ons daarom in voor het behoud van de sociale huurwoningen en maken prestatieafspraken met de woningcorporaties. Voor de betaalbare koopwoningen en appartementen maken we gebruik van het omgevingsplan en instrumenten als bijvoorbeeld de huisvestingsverordening om te voorkomen dat deze woningen dusdanig vergroot worden of anders gebruikt worden dat ze uit dit segment verdwijnen.

Bovendien gaan we in 2026 verder aan de slag met de uitvoering van de Woonzorgvisie. Dit met als doel om voldoende ruimte te vinden voor verpleeghuisplekken (intramurale zorg) en passende woningen voor doelgroepen met een zorg- of begeleidingsvraag. De Woonzorgvisie betrekken we bij de prestatieafspraken met de corporaties over 2026 en verder. Voor het uitvoeren van de Woonzorgvisie op het huidige ambitieniveau zijn voldoende middelen beschikbaar.