Op 1 januari 2021 werden 432 bijstandsuitkeringen verstrekt. Het aantal inwoners met een bijstandsuitkering is in onze gemeente aanzienlijk lager dan het landelijk gemiddelde, namelijk 17,2 per 1.000 inwoners. In Nederland is dit 46 per 1.000 inwoners.

Tot 2018 zagen we nog een groei van het aantal bijstandsuitkeringen, vanaf 2018 is dit gestaag gedaald.
In 2020 is (ondanks de corona crisis) een daling van het aantal bijstandsuitkeringen gerealiseerd. Van 471 op 1 januari tot 432 op 31 december. In 2021 lijkt het aantal bijstandsuitkeringen te stabiliseren.

De verwachtte hogere instroom als gevolg van de corona crisis is in 2020 en halverwege 2021 uitgebleven. Tegelijkertijd zijn we er in geslaagd om de uitstroom uit de bijstand op peil te houden. Dit is mede dankzij de extra middelen die op basis van het plan van aanpak 'Werken, werken aan en meedoen' zijn ingezet.
Dit plan is erop gericht ook inwoners met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt naar werk te begeleiden. En waar dit nog niet lukt, naar een zinvolle dagbesteding. In 2022 wordt het plan van aanpak voortgezet. Ook gaan we door met het verder verbeteren van het digitale klantvolgsysteem.

We houden in 2022 rekening met een hogere instroom van bijstandsgerechtigden. Door het einde van de landelijke steunmaatregelen zoals de Tozo en de TONK en een hogere taakstelling vergunninghouders.
Hoe groot de instroom zal zijn, laat zich moeilijk voorspellen. Dit is mede afhankelijk van de ontwikkeling van de economie na de corona crisis.

Met het Werkgeverservicepunt Zuid-Holland Centraal wordt intensief samengewerkt. Zij bemiddelen en plaatsen kandidaten met een korte(re) afstand tot de arbeidsmarkt. Met hen en de andere gemeenten in Zuid-Holland Centraal is een sector gerichte aanpak ontwikkeld. Hierbij ligt de focus op kansrijke sectoren: Zorg & Welzijn, Transport &Logistiek, Groen en Detailhandel.

In 2022 kunnen kinderen uit huishoudens met een inkomen tot 130% gebruik maken van het kindpakket van Stichting Leergeld. Ook kunnen zij lid worden van een sport- of cultuurvereniging via het Jeugdfonds sport en cultuur. De overeenkomsten met de Stichting Leergeld en Jeugdfonds sport en cultuur zijn in 2020 met drie jaren verlengd. Ook is de Rotterdampas in 2022 weer te koop. Voor minimahuishoudens is deze met korting beschikbaar.

Volgens de armoedemonitor uit 2019 telt onze gemeente 804 minimahuishoudens met een inkomen tot 110% van het wettelijk sociaal minimum. Dit is 3,7 % van alle huishoudens. In onze gemeente wonen 13.857 kinderen. Hiervan groeien 680 kinderen op in een minimahuishouden. Dit bedraagt ongeveer 5% van alle opgroeiende kinderen in Pijnacker-Nootdorp. In 2021 hebben wij een armoededashboard ontwikkeld welke onderdeel wordt van de monitor sociaal domein. Hiermee kunnen wij in 2022 actuele cijfers genereren.

De grafiek geeft vanwege BBV-voorschriften een andere indicator dan het aantal kinderen in minimahuishoudens. Namelijk het aantal kinderen in uitkeringsgezinnen. In 2019 was dit 3% in Pijnacker-Nootdorp en 6% landelijk.

Op 1 januari 2021 werkten 35 SE (is ongeveer gelijk aan een fte) op grond van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). Hiervan zijn 25,6 SE werkzaam bij Werkse! in Den Hoorn en 9,4 SE werken bij DSW in Zoetermeer. In 2019 is een onderzoek naar de mogelijkheden voor de toekomst van de Wsw gedaan.
De Wsw zelf uitvoeren is (iets) goedkoper, maar er zijn ook (financiele) risico's voor een kwetsbare doelgroep. Op basis van het onderzoek is besloten vanaf 2020 met de sociale werkbedrijven Werkse! in Den Hoorn en de Binnenbaan in Zoeteremeer (voormalig DSW) te blijven samenwerken. In 2020 zijn de overeenkomsten met Werkse! en de Binnenbaan verlengd voor een periode van drie jaar met de mogelijkheid om twee maal met een jaar te verlengen.

Gemeenten zijn verplicht beschutte werkplekken aan te bieden aan inwoners met een beschut werk indicatie. In 2021 bedraagt de taakstelling beschut werk dertien. Om te voorzien in de grotere vraag naar beschutte werkplekken dan de taakstelling, is dit aantal in de re-integratieverordening opgehoogd met vijf. Op 1 juli 2021 hebben zestien inwoners een indicatie beschut werk. Zij werken bij de sociale werkbedrijven Werkse! in Den Hoorn, de Binnenbaan in Zoeteremeer en de Hoogwerkers in Pijnacker-Nootdorp (onderdeel van zorgkwekerij Bloei).

149 inwoners worden begeleid door gespecialiseerde team (NAB) voor inwoners met een arbeidsbeperking en/of een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt. Hiervan zijn 80 inwoners jonger dan 27 jaar. Van deze 80 jongeren staan 64 jongeren geregistreerd in het doelgroepregister. Het doelgroepregister is een landelijk register, dat wordt beheerd door het UWV, waarin alle mensen vallen onder de banenafspraak.
De banenafspraak is een afspraak tussen het kabinet en werkgevers om extra banen te creëren voor mensen met een ziekte, handicap of afstand tot de arbeidsmarkt. Werkgevers die een inwoner aannemen uit het doelgroepregister, kunnen aanspraak maken op voorzieningen zoals loonkostensubsidie, jobcoaching en aanpassing van de werkplek.

Van de 80 door het NAB-team begeleide jongeren ontvangen er 24 een uitkering. Bijvoorbeeld vanwege een diagnoseperiode of omdat zij nog niet in staat zijn om te werken. De overige 56 jongeren volgen een opleiding of zijn aan het werk (met loonkostensubsidie en jobcoaching).

De netto arbeidsparticipatie van onze inwoners was in 2020 73,9%. In Nederland was dit 68,4%. Netto arbeidsparticipatie betekent het percentage van de werkzame inwoners, ten opzichte van de mensen die potentieel kunnen werken.

In 2020 waren er in onze gemeente 472,7 banen per 1.000 inwoners van 15 - 64 jaar. Landelijk is dit 795,9 per 1.000 inwoners. Een groot deel van onze inwoners werkt dus niet bin­nen de gemeente. Ook voor inwoners met een bijstandsuitkering betekent dit dat zij voor werk voor een belang­rijk deel afhankelijk zijn van werkgelegenheid in de regio (zie ook programma 2). Daarom werken wij in de arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal samen met de gemeenten Zoetermeer, Lansingerland, Leidschendam-Voorburg, Wassenaar en Voorschoten, het UWV en VNO-NCW.

De gevolgen van de Coronamaatregelen voor de arbeidsparticipatie en het aantal banen lijkt vooralsnog mee te vallen. Uiteraard blijven we dit goed monitoren.

Met het plan van aanpak 'Werken, werken aan en meedoen' richten we ons op het vergroten van de (arbeids)participatie van onze inwoners. Met het voeren van frequente, intensieve en persoonlijke gesprekken krijgen we de inwoners goed in beeld. Om inwoners aan het werk te helpen worden re-integratievoorzieningen ingezet. Bijvoorbeeld het re-integratietraject Work8 en bemiddeling via het werkgeversservicepunt (WSP).

Om werkzoekenden met een uitkering nog beter te begeleiden richting arbeidsmarkt werken we met een Top 30 van direct bemiddelbare kandidaten. De twee werkmakelaars die de Top 30 regisseren en uitvoeren helpen kandidaten door ze in beeld te brengen bij werkgevers. Dit gebeurt via speedmeets, banenmarkten en vacatures die door het WSP worden aangeleverd. Ook gaan de werkmakelaars met werkzoekenden aan de slag, zowel individueel als groepsgewijs, om ze perspectief te bieden, kansen te benoemen en ze te verwijzen naar relevante bijeenkomsten.

Inwoners die nog niet bemid­delbaar zijn, worden geplaatst op werkervaringsplaatsen om arbeidsritme en werkervaring op te doen, zoals bij Biesieklette en het Traject Onderhoud Openbare ruimte. Specifiek voor jongeren is er een jongerencoach voor bemiddeling van jongeren naar werk, leerwerkplekken en stages.

Op 1 januari 2022 treedt de Wet Inburgering in werking. Wij zijn gestart met de voorbereiding op de nieuwe wet. Dit doen we intern, lokaal en regionaal. Intern is er een projectgroep actief. Lokaal hebbenwij nauw contact met SWOP en het Taalhuis van Bibliotheek Oostland. In de arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal wordt intensief samengewerkt bij de inkoop van taallessen. In 2022 gaan we de Wet inburgering uitvoeren.

Sinds 2019 voeren we schuldhulpverlening in eigen beheer uit. De samenwerkingsovereenkomst met de gemeente Zoetermeer is beëindigd. Sinds 2020 is onze gemeente toegelaten als lid van de NVVK. Deze certificering houdt in dat onze dienstverlening wordt uitgevoerd binnen de kaders van de Gedragscodes Schulphulpverlening.

Op 1 juli 2021 zijn 113 inwoners in beeld bij schuldhulpverlening. 22 inwoners bevinden zich in de aanmeld- of intakefase. Met deze inwoners wordt een intakegesprek gedaan en gekeken of en welke schuldhulpverleningsproducten we kunnen inzetten. Voor 91 inwoners is een beschikking afgegeven en wordt een plan van aanpak uitgevoerd, eventueel gecombineerd met budgetbeheer, budgetcoaching, budgetteringstraining, beschermingsbewind, flankerende hulpverlening en/of een verwijzing naar derden.

De afgelopen jaren hebben procentueel gezien meer aanvragen tot een intakegesprek geleid. In 2020 heeft 84,8% van de aanvragen tot een intakegesprek geleid, in 2014 was dit nog 59,4%. Dat betekent dat we met onze huidige schuldhulpverleningsaanpak meer mensen helpen dan voorheen.

De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening schrijft voor dat iedere vier jaar een beleidsplan wordt vastgesteld. In 2021 is het beleidsplan schuldhulpverlening geactualiseerd voor de periode 2021 - 2025.

Begin 2020 zijn we gestart met de pilot Vroeg Eropaf Pijnacker-Nootdorp. Met woningbouwvereniging Rondom Wonen, waterbedrijf Dunea en een zestal zorgverzekeraars is een convenant gesloten om betalingsachterstanden vroegtijdig te signaleren. Vroegsignaleren van schulden wordt ingezet ter voorkoming van problematische schulden. Vanaf 2021 is vroegsignalering een wettelijke taak voor gemeenten, woningbouwverenigingen, zorgverzekeringen, leveranciers van gas-, water en licht en waterbedrijven. Onze gemeente en de bovengenoemde koepelorganisaties zijn aangesloten bij het landelijke convenant vroegsignalering van de NVVK.

Het aantal inwoners met een Wmo voorziening is in 2020 in onze gemeente aanzienlijk lager dan het landelijk gemiddelde, namelijk 400 per 10.000 inwoners. In Nederland is dit 700 per 10.000 inwoners.
Dit komt doordat wij een relatief jonge bevolking hebben. Ook zien we dat een deel van de hulpvragen in het collectieve aanbod wordt opgevangen. Wel zien we een toename van het aantal hulpvragen. Ook worden ze complexer. Deze ontwikkelingen hebben te maken met een groei van de doelgroep. Ook wonen onze inwoners langer thuis. De nieuwe wetgeving voor de eigen bijdrage blijkt ook van invloed op de toename van het aantal hulpvragen.

Verder zien we dat de tarieven voor hulp bij het huishouden onder druk staan, door afspraken over loonstijging die in de cao's worden gemaakt door de gespannen marktsituatie. Ook de tarieven voor hulpmiddelen staan onder druk.

In 2022 zetten we de transformatielijn van de afgelopen jaren door en scherpen die aan op basis van ervaringen. Dit doen we door preventieve algemene voorzieningen in te zetten (het ondersteunen van inwoners bij hun hulpvragen met inzet van vrijwilligers). Hiermee willen we de druk op de maatwerkvoorzieningen verlichten. Het ondersteunen van mantelzorgers is hierbij een speerpunt.
We werken resultaatgericht en optimaliseren doelmatige ondersteuning. We maken stappen in het datagedreven werken. We krijgen een steeds beter beeld van de vraag van onze inwoners, de resultaten van onze interventies en de trends.

Maatregelen om kosten te beheersen zijn opgenomen in het interventieplan 'Grip op het sociaal domein 2020 - 2022'. In 2022 worden de maatregelen uit dit plan voortgezet. Hiervoor zijn 2021 zijn de beleidskaders aangescherpt. Een andere maatregel betreft de pilot 'meer zelf doen'. Deze pilot is gericht op het uitvoeren van kortdurende begeleiding door het kernteam voor een periode van twee jaar. Daarnaast richten we ons op het beperken van de kostenstijging van hulpmiddelen.

Wij zijn verantwoordelijk voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen. De centrumgemeente Delft ontvangt het rijksbudget en organiseert de voorzieningen. De gemeente Delft bepaalt naast de toegang tot de voorzieningen, ook de hoogte van de eigen bijdrage.

Vanaf 2022 wordt beschermd wonen verder gedecentraliseerd en moeten wij dit zelf organiseren. We maken een beweging van beschermd wonen, naar beschermd thuis en van maatschappelijke opvang naar maatschappelijk wonen. Dat wil zeggen: perspectief ontwikkelen in de eigen woning in plaats van meer problemen en in een instelling terechtkomen.

De komende jaren wordt, naast de doordecentralisatie van verantwoordelijkheden en middelen van Beschermd Wonen, de inhoudelijke transformatie gerealiseerd. In 2021 is het regionaal uitvoeringsplan vastgesteld. Hierin is het gezamenlijk ontwikkelproces van regiogemeenten geformuleerd. Dit leidt tot nieuwe verhoudingen en wijze van samenwerken tussen de gemeenten en biedt kansen om het uitgangspunt “Lokaal wat lokaal kan” verder vorm te geven.
Met het lokaal uitvoeringsplan richten we ons in 2022 en 2023 op de ontwikkeling van lokale kennis van de doelgroepen voor beschemd thuis, op ontwikkeling van de Toegang, op preventie en op netwerkvorming tussen maatwerkorganisaties, het voorliggend veld en de gemeentelijke organisatie.

11,2 % van onze jongeren van 0-18 jarigen heeft in 2020 een jeugdhulpvoorziening gekregen. Dit is licht gedaald ten opzichte van 2019. Toen was dit 12,2 %.

Ondanks deze daling zien we de kosten voor jeugdhulp stijgen. De kostenstijging is in onze gemeente minder dan in de omringende gemeenten. Het Servicebureau Jeugdhulp Haaglande verklaart deze stijging door de de intensiteit van zorg. Maar ook door wisseling van de aangeboden zorg en de harmonisatie van tarieven.

Maatregelen om kosten te beheersen zijn opgenomen in het interventieplan 'Grip op het sociaal domein 2020 - 2022'. In 2022 worden de maatregelen uit dit plan voortgezet. Deze maatregelen hebben zowel een regionaal als lokaal karakter. Via regionale ontwikkeltafels wordt er (samen met andere gemeenten uit de regio Haaglanden) met aanbieders gesproken over resultaatsturing en kostenbeheersing. Onderdeel hiervan is het hanteren van een bestedingsruimte per zorgaanbieder. Hierdoor ontstaat (door dialoog tussen het kerneeam, contractmanagement en aanbieders over het budget) meer kostenbewustzijn en creativiteit bij het verdelen van de schaarse middelen. Een lokale maatregel betreft de pilot 'meer zelf doen'. Deze pilot is gericht op het uitvoeren van ambulante Jeugd- en Opvoedhulp door het kernteam voor een periode van 2 jaar. De pilot start in 2022.

In het najaar van 2021 zijn we gestart met de implementatie van de regiovisie jeugdhulp Haaglanden 2021-2025. Deze regiovisie gaat over de verbinding tussen jeugdhulp en andere onderwerpen in het sociaal domein. En over de samenwerking tussen gemeenten en jeugdhulpaanbieders. De regionale visie is met onze lokale ambities vastgelegd in een lokaal plan jeugdhulp.

Van onze jongeren tot 18 jaar had 0,5 % in 2020 te maken had met jeugdbe­scherming. Dit is licht gedaald ten opzichte van 2019. Toen was dit 0,6%. In Nederland is dit 1,2% van de jongeren.

Het percentage jongeren tot 18 jaar die in 2020 te maken had met jeugdreclassering is 0,2%. Dit is licht gestegen ten opzichte van 2019. Toen was dit 0,2%. Meerjarig bekeken is het percentage stabiel. Landelijk ligt dit percentage op 0,4%.

In 2021 is door vier betrokken jeugdregio's en Jeugdbescherrming West een verbeterplan Gertificeerde Instellingen gepresenteerd. Hiermee zijn knelpunten rond de tarieven (harmonisering en verlaging van de caseload voor de jeugdbeschermers) opgelost en er is ervaring opgedaan met de zogenaamde doorbraakmethode. In 2022 voeren we dit plan verder uit. De beperkte beschikbaarheid van zorg vraagt aandacht. Hiervoor is in Haaglanden het project ‘Zorglogistiek' bij de zogenaamde ‘Experttafel Complexe Zorg’ opgezet: een project met als inzet het vermijden dat kinderen tussen wal en schip vallen.